Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Wstęp
gólnejsytuacji.Torozeznaniemacharakterjaknajbardziej
praktyczny-dotyczyludzkiegotu-i-terazinależydotego,
cowHeideggerowskiejontohermeneutyceokreślićmoż-
nawłaśniejakorozumienie.Przyczymoworozumienie
konkretnejsytuacjiokazujesięnieuchronniesamorozu-
mieniem.Niemaonojednak-jakKartezjańskieCogito-
charakterusamotransparencji,pełnejobecności,leczjest
tym,cojestzawszewdrodze.Oznaczato,żenieistnieją
definitywnerozumienieiinterpretacja.Dlaczego?Dlatego,
żepojęciateodnosząsięzawszedofaktyczności,skończo-
nościludzkiegożycia.Zauważmyzarazem,żetakpojmo-
wanerozumienie(phronesis)odnosićmożemynietylkodo
faktycznegożycia,aletakżedorozumieniaiinterpretacji
tekstówliterackichoraztekstówkultury,którerównieżnie
mającharakterudefinitywnietransparentnego,niemożna
ichwięcinterpretacyjniewyczerpać23.Podrugie,strukturę
phronesisopisaćmożemyjakostrukturękołahermeneu-
tycznego.Jeżeliprzezkołohermeneutycznepojmujemy
strukturęrozumienia,któraprzebieganaruchuodcałości
(tego,coogólne)doczęści(tego,coposzczególne)iodczę-
ścidocałości,tophronesiszakładaruchpodobny:stanowi
procesprzebiegającypomiędzyogólnymaposzczególnym,
wktórymto,coogólne
,
stanowinaszeżyciowedoświadcze-
nie,wychowanieinawyki,icomusizostaćprzełożonedrogą
namysłunato,coposzczególne,czylikonkretnąiniepowta-
rzalnąsytuację,wktórejsięznaleźliśmy.Ponowniezwrócić
trzebauwagęnato,żeowakolistośćrozumieniadotyczynie
tylkopraktykiżyciowejrozumianejpotocznie,aleirozumie-
niaiinterpretacjitekstówliterackichczytekstówkultury.Po
trzeciewreszcie,zarównodoistotyphronesis,jakidoisto-
tyhermeneutykinależyfakt,żenamysł,którydokonujesię
wodniesieniudojakiejśsytuacji(czymyślimytuojakimś
problemienaturyegzystencjalnej,czytekście),jestzawsze
czyjś:rozumienieiinterpretacjazawszewikłająjuż,angażu-
23Zob.Hans-GeorgGadamer,HermeneuticsasPracticalPhilosophy.
W:idem,ReasonintheAgeofScience.Transl.F.G.Lawrence,s.105.
