Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
EwaKonefał
NikołajewiczaMartynowa,MichaiłaNatanowiczaAjzenberga.Wtekstachpoetyc-
kichpojawiasięonozarównowużyciudyskursywnym,jakisymbolicznym,jak
wprzytoczonymnapoczątkuniniejszychrozważańwierszuJurijaPolikarpowicza
KuzniecowaAвось.
Statuskategorialny
Problemzopisemавосьdotyczyrównieżokreśleniajegostatusukategorialne-
go,bowiemsłownikiobjaśniającejęzykarosyjskiegoniesąwtejkwestiizgodne.
Starszeopracowanialeksykograficzne,tj.słownikWładimiraIwanowiczaDala11
orazpierwszyzesłownikówakademickich12(dalej-BAS-1),zewzględunacechy
morfosyntaktyczneokreślająавосьjakoprzysłówek.Jednakżepodanewartyku-
łachhasłowycheksplikacjeznacznieodbiegająodcechmorfologicznych,tradycyj-
nieprzypisywanychprzysłówkom.Byćmożeprzycharakterystycekierowanosię
etymologiąавось,pochodzącegoodstaroruskiegoprzysłówkaавосе13,powstałego
zezbitkiaвъсь.Cowięcej,wsłownikuDalaprzytoczonezostałygłównieutrwa-
lonewprzysłowiachiporzekadłachużyciaавосьsubstantywnego14;dodatkowo
wartykulehasłowymznajdziemyszeregsłówmotywowanych:aвоськаCбудущий
желанныйслучай,удача,отвага’15;aвосьныйслучай;авоськать,авосьничать
Cпускатьсянаавось,наудачу,набезрассуднуюотвагу,беззаботнонадеяться’;
aвосьник,авосьницаCктоавоськает,авосьничает’
.Możliwośćużyciawznacze-
niurzeczownikowym(opróczprymarnegoprzysłówkowego)zostaławyekspono-
wanarównieżwBAS-1,BAS-216orazwaktywnymsłownikujęzykarosyjskiego
podredakcjąJurijaDerenikowiczaApresjana(dalej-AS)17.
11
:.И.Даль,Толковыйсловарьживоговеликорусскогоязыка:В4т.,Санкт-Петербург
1863-1866.
12
Словарьсовременногорусскоголитературногоязыка,т.1,Москва-Ленинград1950.
13
Patrz:М.Фасмер,Этимологическийсловарь,Москва1986,http:llvasmer.narod.rulp004.htm
[dostęp:10.10.2015].
14
Por.Нашеавосьнесдубасорвалось;Авосьирыбакатолкаетподбока;Авосьнеунывает;
Отавосядобранежди;Авосьплут,обманет;Авосьвлесуйдет;Авосьдодобранедоведет;
Авосьчтозаяц:втенетахвязнет;Авосьзадаткунедает;Авосьвеликоеслово;Авосьнебог,
аполбогаесть;Авосьживыбудем-авосьпомрем;Авось-дурак,сголовоювыдаст;Iержисьза
авось,поканесорвалось;Авосяжданкисъели.
15
Wlatach60.-80.równieżniezmierniepopularnyrodzajsiatkinazakupy,wykonanejzesplecio-
nychnaturalnychlubsztucznychwłókien,pozłożeniuzajmującejniewielemiejscawtorebcelub
kieszeni,zawszepodrękąnawypadek,gdybynanuż,udałosięcośkupić”(ros.nавось-каудастся
что-токупить”).
16
Большойакадемическийсловарьрусскогоязыка,т.1,Москва-Санкт-Петербург2004.
17
Активныйсловарьрусскогоязыка,т.1,oтв.ред.Ю.Д.Апресян,Москва2014.
