Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SIERPIEŃ1937
Olszynka
DziewiętnastoletniJanekWadowskileżałnamałejleśnejpolanie,cieszącsięmiękkością
iciepłempachnącejtrawy.Wpatrywałsięwniebo.Odkądpamiętał,uwielbiałtechwile.
Jeśliudałosięznaleźćodrobinęczasumiędzyobowiązkami,zerkałwniebo.Układałsię
namomentnatrawieiobserwowałprzesuwającesięponieboskłoniechmury.Odliczał
sekundymiędzyjednymadrugimbłyskiemsłońca.Niezmienniepodziwiałbłękitponad
ziemią,agdywidokzasnułyobłoki,cieszyłsię,kiedypośródnichprzebijałsięniebieski
fragment.Obrazniebauspokajałgoiprzenosiłdoinnegoświata.Wcześniejnieumiałby
wyjaśnić,dlaczegotakbardzolubitechwile,jednakodbliskodwóchlatbyłyoneniero-
zerwalniezwiązanezBasią,aradościzjejobecnościniemusiałsobiewyjaśniać.
Każdejniedzieliprzychodzilinaswojąpolanę.Janekkładłsięnatrawie,aBasia
opierałagłowęnajegobrzuchuiukładałasiętużobokzksiążkąwdłoniach.Czytałamu
kolejnepowieści,aonwpatrywałsięwnieboiwsłuchiwałwgłosdziewczyny.
Znalisięodurodzenia.IchOlszynkabyłaśredniejwielkościwsią,jakichwielena
Pomorzu.UmiejscowionanatrasiekolejowejmiędzyTucholąaBydgoszcząpośródpięk-
nychlasówstanowiładlamieszkańcówbezpiecznyświat.Jakwwiększościościennych
miejscowości,żylitutajPolacyorazNiemcy,którzyzostaliwswoichgospodarstwach
zczasów,gdyteterenynależałydoPrus.
Polskaczęśćludnościwwiększościprzybyłatupozakończeniuwojennejzawie-
ruchy.Wówczas,jakzawszewtakichmomentachdziejów,miałamiejsceogromna
migracja.CzęśćNiemcówwyjechała,niechcącmieszkaćwpolskichgranicach.Poja-
wilisięPolacyzróżnychrejonówbyłychzaborów.Szybkozadomowilisięnanowym
terenieiterazpoblisko20latachodtamtychwydarzeńwszyscystanowilijedność.
Różniceczasemdałosięjeszczezauważyćwtradycjach,jakiepielęgnowanowposzcze-
gólnychdomach.Niekiedyodmiennościąbyłyświątecznepotrawy,elementyubrań,
sposóbokreślanianiektórychprzedmiotów,jednakzbiegiemczasustawałosiętoco-
razbardziejjednolite.
Polacyrozumieliniemieckichsąsiadówinaodwrót.Dlaogólnejwygodyspolszczano
niemieckieokreślenia,tworzącspecyficznydlaregionurodzajgwary.Niemcyzajmowali
wwiększościdomywcentrum,aPolacyprzeważaliwlicznychgospodarstwachwokół.
Wszystkiedomyzbudowanozczerwonejcegły,aścianyzabudowańgospodarskichsta-
nowiłymurpruskilubszachulec,którenatlezieleni,będącejwszechobecnymtłemtej
rzeczywistości,prezentowałysięmalowniczo.
11
