Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Władca
37
kartuszami.Nazwatapochodzirzekomoodkształtuprzypo-
minającegodawnynabójkarabinowy-wjęzykufrancuskim
słoworodzajużeńskiegolacartouche,wywodzącesięodwło-
skiegocartucciaoznaczaDnabój”.Jednaktenfrancuskiwyraz
wznaczeniuzwiązanymzestarożytnymEgiptemjestrodzaju
męskiego(lecartouche)ipochodziodwłoskiegocartoccioDzwi-
tekpapieru”.Obawyrazymająwspólnąetymologię-zwło-
skiegocarta-Dpapier”,copochodziodłacińskiegocharta,ato
zkoleiodgreckiegochartes-Dpapirus”.Powłoskufaraoński
kartusznosijednaknazwęcartiglio,podobniejakumieszczane
kiedyśnamapachozdobneramkiotaczającelegendę.Należy
więcuznać,żenazwaDkartusz”(lecartouche)wsensieoprawy
napisuwywodzisięwprawdziezwłoskiegocartoccio,aleodpo-
wiadaznaczeniowowłoskiemucartiglio.Zatemrozpowszech-
nionahipotezawiążącaegipskikartuszzkształtemnaboju
wydajesięmylna20.
ZadaniemkrólawdawnymEgipciebyłozapewnienietrwa-
niatradycyjnegoporządku,określanegoprzezEgipcjantermi-
nemMaat,czyliDprawda”,oznaczającymtakżeprawidłowyład
kosmiczny.
KrólstarożytnegoEgiptuniemógłbyćignorantemimu-
siałwmłodościodebraćstarannewykształcenie.Niemożna
sobiewyobrazićfaraonaustępującegowykształceniemegip-
skimurzędnikom,odktórychteżwymaganoniemałejwiedzy.
Wszczegółowychkwestiachwładcyzasięgaliradykapłanów
imędrców,coznajdujepotwierdzeniewliteraturzeegipskiej21.
20Zob.teżPrzemysławDębowiak,JadwigaWaniakowa,„Kartacz”i„kar-
tusz”–historiaietymologiadwóchzapożyczeń,DJęzykPolski”2012,92/3,s.219-
225.Jednakautorzytegoartykułunieinteresująsięfaraońskimkartuszem,za-
mieszczająclakonicznąwzmiankę,żeegipskikartuszzawieraimionaiatrybuty
władcówbądźbóstw.Jesttoinformacjabłędna,imionbóstwnieotaczanokar-
tuszem.RównieżużyciewtymkontekścieokreśleniaDatrybuty”jestdyskusyjne.
21NaprzykładwopowiadaniachzpapirusuWestcar,zob.DomenicaBagna-
to,TheWestcarPapyrus.ATransliteration,TranslationandLanguageAnalysis,Wien
2006.
