Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
isugeruje,żejegoojcembyłjedenzespalonychmnichów.Daje
teżdozrozumienia,żesamniewie,ktobyłjegoojcem.Sprawia
wrażenieracjonalisty,wierzyjednakwmożliwośćswojejpoza-
oceanicznejwyprawy.Czasemjestsprawnypolitycznie,czasem
dziecinnienaiwny.
Przedstawionezestawieniesugeruje,bytraktowaćbohatera
jakoosobę.Zauważmy,żeniewystarczalnośćtekstukażepomy-
ślećoosobiewyłaniającejsięspozatekstów.WpowieściParnic-
kiegojęzykniewystarczadoopisupostaci,gdyżtanieustannie
uciekaodopisu.Pisarzprojektujedziełowtakisposób,bypene-
trowaćobszarmiędzysłowemarzeczą(osobą).Postać,która
napierwszyrzutokasprawiawrażeniesilnietekstualnej,oka-
zujesięnakoniecwymykaćtekstualnościinchce”byćujmowana
jakoosoba.Opozycjąpostać-tekstipostać-osobabędziemysię
posługiwaćwdalszejczęściwywodu9.
Opozycjataniewynikazprzekonaniaonprzezroczystości”
znakujęzykowego,ajedynienakierowujenasząuwagęnato,
coniejęzykoweinieustabilizowaneznaczeniowo,coprzeziera
spozabytumowyjakopewienbezkształt.Azatemteraznie
możebyćmowyoprostychkategoriachantropomimetycznych,
tebowiemnadbudowująsięzawszeponadjęzykowym,uprzed-
nimwobecrefleksjitypemdyskursuoczłowieku,więckategorie
owe-taksamojakświatdziełaliterackiego-posiadająbytteks-
tualny.TymczasemsposóbkreowaniapostaciwpowieściPar-
nickiegozmuszadomyśleniaoniejęzykowymwmiejscenomó-
wionego”.Myślenieprzypomocymodelumusizostaćzastąpione
przezmyśleniewkategoriachtajemnicy,różnicyialienacji.
Wydajesię,żeParnickiwpewnymsensierozbijamitologię
rozbiciapodmiotu,gesttenjednakwcalenieredukujeowego
rozbicia,albowiemwykonywanyjestwchwili,wktórejpodmiot
jużjestrozbity.Rozbiciemitologiirozbiciadokonujesięnatere-
nieowejdegradacji,więcniemamydoczynieniazrestytucją
podmiotu,ajedynieztworzeniemczegoś,conazwaćbymożna
nrozbitącałością”.Tęnrozbitącałość”nazywamytuosobą,któ-
9Określenieobszaruliterackiejpenetracjijakoobszarumiędzysłowem
arzeczą(osobą)orazwprowadzenieopozycjipostać-tekst,postać-osoba,
zawdzięczamyS.Szymutce,zob.Idem:ZrozumiećParnickiego.Katowice1992.
-19-
