Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38|rozdziałpierwszy
świata,nieuniknionejwycinkowościiaspektowościjegowykładni.
Perspektywicznainterpretacjajestkonsekwencjąsposobu,wjaki
zmienna,nieuchwytnarzeczywistośćpojawiasięwpoluwidzenia.
Punktwidzeniamadecydującywpływnakategoryzacjędanego
zjawiska.Możnawięcpowiedzieć,żepatrzącyzamiastwidziećbyt,
wydobywazeńselektywnieistotnedlasiebiecechy,przypisującim
jednocześnieznakiwartości.Natomiastsamazasadadoboruwłas-
nościrządzącaprocesempercepcjirealizujesięwtensposób,że
podmiotwokreślonymmomenciepostrzegatylkoto,comadla
niegopraktyczneznaczenie.Wtymsensiestatusontologicznyrze-
czywistościjesttyleżniesamodzielny,ilenieostatecznyipodatny
naprzekształcenia.JaktowynikazkonstatacjiautoraJutrzenki,
bycierzeczydlaczłowiekastajesięfunkcjąjejdostępności,obec-
nościwnaocznymoglądzie.Rzeczyistniejąotyle,oilesąwidzia-
ne.Perspektywizmobnażauwikłanierzeczywistościwprzygodność
oglądu.JaktrafniezauważaMichałPawełMarkowski:
WOko,któreodzawszebyłometaforąpoznania,terazstajesięme-
taforąinterpretacji:niejesttojużbowiemokoduszy,aleokociała.
Samookookazujesięciałemizajmujeokreślonemiejscewprzestrze-
ni.Miejsceprzeznaczonetylkodlaniegoiczasjemuwłaściwy”26.
Nietzscheańskiperspektywizmdoprowadziłdosytuacji,wktó-
rejnaokreślenieludzkiegopoznaniapojęciaciałaiumysłumogą
byćprzywoływanewymiennie,wchodząwniemożliwądoprzyjęcia
przezKartezjuszarelacjęekwiwalencji.Perspektywicznepoznanie
jestustanowieniemWmentalnegoprzedmiotu”,niekryjeswejrela-
cyjności,selektywności,aktywnego,emocjonalnegostosunkudo
świata.
WMusimyustawicznie–rozmyślałNietzsche–myśliswezeswe-
gorodzićcierpieniaipomacierzyńskuobdzielaćjewszystkim,co
wsobiesamychposiadamyzkrwi,serca,ognia,rozkoszy,namięt-
ności,męczarni,przeznaczenia,fatalności”27.
PerspektywizmweryfikujefikcjęWniewcielonegopoznania”28.
Wtensposóbciało,zepchnięteprzezautoraRozprawyometodzie
wprocesiewątpieniawrejonynierzeczywistości,terazprzeniesio-
newrejestrynieoczywistości,odzyskałozwiązekzfilozofującym
podmiotem.
