Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wieckichobywateli.Każdypetentzagranicznejplacówkistawałsiępoten-
cjalnym„szpiegiem”i„wrogiemludu”.Uniemożliwiającswobodnekontak-
towaniesięzmieszkańcamiZSRS,komplikowanofunkcjonowaniezagra-
nicznychplacówek.Alenietylkotostanowiłoproblemdlazagranicznych
dyplomatówiurzednikówkonsularnych.
Analizujączawartośćpolskicharchiwów,możnaznaleźćwieleinforma-
cjiotym,żeNKWDstarałosięnawszystkiesposobyutrudnićżyciecu-
dzoziemskimprzedstawicielom.Uciekanosięnawetdomniejlubbar-
dziejprymitywnychpróbprowokacjimającychnaceluzastraszenie,odra-
dzenieudawaniasięnaprowincjęczypróbzwerbowaniacudzoziemców.
Wtymmiejscunależydodać,żeczasamiswoimzachowaniempolscy
urzędnicystwarzalisobiesamiproblemy.Dotyczyłotoprzedewszystkim
sprawobyczajowych
2
,np.ZdzisławMiłoszewski,urzędnikkonsulatuRP
wCharkowiewlatach1932-1935,następnieambasadyRPwMoskwie,
12października1935r.zostałprzyłapanywmieszkaniuprostytutki
3
.
1111111
2
M.Kruszyński,Inwigilacjapolskichplacówekdyplomatycznych...,s.78;R.Kuśnierz,Próby
skompromitowaniaorazwerbunkuprzezsowieckiesłużbyspecjalnepracownikówpolskichpla-
cówekdyplomatycznychwZSRSwlatach30.XXw.,[w:]Służbyspecjalnewsystemiebezpie-
czeństwapaństwa.Przeszłość–Teraźniejszość–Przyszłość.MateriałyiStudia,red.A.Krzak,
D.Gibas-Krzak,Szczecin-Warszawa2012,t.I,s.147.
3
Wmiaręnasilaniasięterroruwpaństwiesowieckim,atakżezwiększaniainwigilacji
wobeccudzoziemców,coraztrudniejbyłocudzoziemcom,beznarażaniasięna„wpad-
kę”,utrzymywaćznajomościzkobietamiwmieście.Wtymkontekściedośćciekawy
wydajesięlistnapisanyprzezkierownikaplacówkiwywiadowczejN.38wMoskwie
(nieustalonopersonaliów)wsprawie„obsługikobiecej”.Pierwszylistdocentrali
„dwójki”zostałnapisany10stycznia1939r.Czytamywnim:„Dyplomaciikredens
(sic!),zaopatrzeniwżonyiwszystkiekuchty,złośliwiewyizolowaliodwszelkichmoż-
liwościerotycznychwszystkichurzędników.Stwarzatojeszczejednąniepotrzebną
uciążliwośćnaszegotubytowania,lubteżpowodujeszkodliwąuległośćwstosunkudo
rozwydrzonejsłużby,którarobitozłaski”.NastępnieN.38pisał,żepolecili„tutejsze-
mu”urzędnikowi,TadeuszowiParczewskiemu,którywyjechałczasowodoWarszawy,
byznalazłodpowiedniąkobietęnapokojówkęido„opieki”nad4-5samotnikamiza
200złipełnedobreutrzymaniemiesięcznie.Takakobietawdalszejprzyszłościmiałaby
prowadzićpracęwywiadowczą.Dnia17stycznia1939r.kierownikplacówkiN.38po-
nowniepisałdocentraliws.„pilnościprzysłaniapokojówki”.Wdniu20stycznia1939r.
centralaprzesłałaodpisylistówdoMaksymilianaKurnatowskiego(placówkawywia-
dowczaZ.15)ipodkreśliła,żeniemanicprzeciwkosprowadzeniupokojówki-
-utrzymanki,aleniemożeonabyćjednocześniedamądotowarzystwa,ajużużyciejejdo
pracywywiadowczej„przechodzigranicezdrowegorozsądku”.PoleconoZ.15tęsprawę
omówićzN.38i„wziąćbardzoostrozamordę”.Natomiastnalistz10stycznia1939r.
centralaodpisałaplacówceN.38,żeplansprowadzeniapokojówkiwtakiejformiejestnie
doprzyjęcia:„Rozumiemydoskonalezagadnieniaseksualne,aleniemogąonebyćroz-
27
