Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kulturoweżyciekompozytora
Stosunkowodużąpopularnościącieszysięwfilmierównieżbardzomedialny
Beethoven(WiecznamiłośćBernardaRosez1994roku,KopiamistrzaAgnieszki
Hollandzroku2006).Nafaliodnowieniazainteresowaniamuzykądawną,
którązauważyćmożnabyłowlatachdziewięćdziesiątychdwudziestegowieku,
powstałyzkoleifilmyprzybliżającekompozytorówbarokowych–jakWszyst-
kieporankiświataAlainaCorneau(1991),adaptującedoskonałąpowieśćPascala
Quignardapodtymsamymtytułem,czymniejudanyFarinelli.Ostatnikastrat
GerardaCorbiau(1994).
Inną–owieleliczniejszą–grupętekstówkulturybędącychświadectwem
kulturowejrecepcjikompozytorówstanowiądzieła,wktórychprzywoływanesą
wyłączniekonkretnekompozycje,jużbezbiografiiichautoraczającejsięwtle.
Pomijającrozsianewprozie,poezjiidramaciewzmiankiokompozytorachoraz
stworzonymprzeznichrepertuarze,skupićnależałobysięnatakimwykorzy-
staniutejinspiracji,którawznaczącysposóbwpływanainterpretacjędzieła,
wobrębiektóregosięznalazła.Częstokroćsątowszakprzypadki,wktórych
usunięciemuzycznegointertekstuunicestwiłobycałyutwór,któregotematem,
lejtmotywem,aniekiedynawetadaptowanymwzorcemkonstrukcyjnymjest
danakompozycja.Itaknaprzykładelementemnieusuwalnyminiemożliwym
dopominięciawlekturzeCudzoziemkiMariiKuncewiczowej
22
sąKoncertD-dur
JohannesaBrahmsaipieśńIchgrollenichtRobertaSchumanna,tytułowyMefisto
WalcLisztawopowiadaniuIwaszkiewicza
23
,RobertdiabełGiacomaMeyerbeera
wGambarzeHonoréBalzaca
24
,sonataBeethovenawSonacieKreutzerowskiejLwa
Tołstoja
25
czyteżWinterreiseFranzaSchubertawPodróżyzimowejStanisława
Barańczaka
26
.Zupełnieosobnągrupędzieł,wktórychmuzycznypre-tekststa-
nowinieusuwalnyelement,stanowią„muzyczne”rozprawyfilozoficzne,loku-
jącesię–właśniezewzględunaswójtemat–napograniczumiędzyfilozofią
aliteraturą.WagnerowskiefascynacjewtekstachFriedrichaNietzschegowiążą
sięściśleztematykątejksiążki,alewartowspomniećjeszczeorówniesłynnych
Stadiacherotykibezpośredniej,czylierotycemuzycznejSørenaKierkegaarda,któryto
tekstuzasadniatraktowaniepodobnejpropozycjibadawczejrównieżwkatego-
riachpewnejserii.Listadzieł,októrychkształcieartystycznymwnajwyższym
stopniudecydująkonkretnekompozycjemuzyczne,jestniezbytmożedługa,
22
M.Kuncewiczowa,Cudzoziemka,Warszawa1936.
23
J.Iwaszkiewicz,MefistoWalc,w:idem,Opowiadaniamuzyczne,Warszawa1971.
24
H.Balzac,Gambara,w:idem,Nieznanearcydzieło,przeł.J.Rogoziński,posłowieJ.Deh-
nel,Warszawa2009.
25
L.Tołstoj,Sonatakreutzerowska,przeł.M.Leśniewska,Warszawa1980.
26
S.Barańczak,Podróżzimowa.WierszedomuzykiFranzaSchuberta,Poznań1994.
~21~
