Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ProfesorWalerianPańko
XI
negozcałymporządkiemprawnymstajesiękoniecznymwymogiem
przyzałożeniu,żetasynchronizacjabędziedwustronna,atowymaga
zmian,nietylkocząstkowychwobowiązującymustawodawstwie.Ta
krytyczna,budzącawówczasniepokój,tezaProfesorawspółcześnie
ulegapogłębieniu.
MonografiaOprawiewłasnościijegowspółczesnychfunkcjach
jestowocembadańprawnoporównawczych,któreumożliwiłpobyt
stypendialnywInstitutodiDirittoAgrarioweFlorencjiorazpobyty
wcharakterzevisitingprofesornauniwersytetachwRzymie,Padwie,
MediolanieiFerrarze.
Profesorprzedstawiłwswojejmonografiisyntetyczneopracowanie
teoriiwłasnościnawiązującejdorealiówwspółczesności,co1jak
podkreślawieluautorów1doprowadziłodoprzewartościowania
wieluobiegowychpojęćwnauceprawa.Dostrzegawniejpotrzebę
umocnieniawłasnościi,jakzauważaProfesorAndrzejStelmachowski,
„widzączasadniczybłąd,jakitkwiłwsocjalistycznejteoriiwłasności
(apamiętajmy,żepisałOnjeszczewokresiePRL,gdzietakieujęcie
musiałouchodzićza»heretyckie«),wcaleniepopadłwdrugąskrajność,
tojestwmechaniczneprzejmowanieteoriiprzyjętychnaZachodzie”6.
ProfesorWalerianPańkopodkreślał,żewprawiewłaścicielatkwi
niezwykleważnyelement,jakimjestmonopolwzakresiewładztwa
nadkonkretnąrzeczą(konkretnymmieniem),zapewniającymożliwość
efektywnegogospodarowania,alewidziałjednocześniewieleograni-
czeńwynikającychzobowiązkówwłaścicielawobecspołeczeństwa.
Wyrazemjegoprzemyśleńjestoryginalnakoncepcja„domniemania
generalnejkompetencji”(właściciela)jakoistotyprawawłasności.
Profesornieograniczyłsiędoprzyjętegopoglądu,żeprawowłasności
niemacharakteruabsolutnego,wktórymograniczeniawłasnościbyły
pojmowanejakoczynnikzewnętrzny,zazwyczajadministracyjny,ale
uważał,że„mająonecharakterimmanentny,jednakichpodstawamusi
byćudowodniona;dopókitaksięniestanie,domniemanieprzemawia
nakorzyśćwłaściciela”.Wyraźniedostrzegałprocesprowadzącydo
„dekompozycjiprawawłasności,któryniedotyczysamejcywilnopraw-
nejkonstrukcjiwłasności.Dekompozycjaprawawłasnościjestefektem
głębokiejewolucjinietylkocałegosystemuprawa,aleizasadniczych
zmianwustrojachgospodarczychipolitycznych”.Podkreślałjednak,
6Zagadnieniaprawacywilnego,samorządowegoirolnegoł,s.415.
