Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Waloryrewalidacyjnewybranychdyscyplinsportuuprawianychnawózkach
cję:fiJesttotakaosoba,uktórejistniejedługotrwałe,bądźtrwałenaruszenie
sprawnościifunkcji(stanuzdrowia)wyraźnieutrudniające,ograniczającelu-
b/iutrudniające(wporównaniudoosóbpełnosprawnychwdanymkręgukultu-
rowym)uczestnictwowpobieraniunaukiwnormalnejszkole,pracęzarobkową,
udziałwżyciuspołecznym,kulturalnymiinnychstosunkachspołecznych”.1
Panujesporezamieszaniewodniesieniudoterminuosobyniepełnosprawnej,
aledysfunkcjanajczęściejjestkojarzonazuszkodzeniamifizycznymi,które
mogąaniemusząbyćwidoczne,codotyczytylkoaparaturuchowego.Często
takżezastępujesięterminfiinwalida”wyrażeniemfiosobaniepełnosprawna”.
Tymczasemniesprawnośćjestpojęciemznacznieszerszymzakresowoniż
inwalidztwo.Ztegoteżpowoduw1980rokuŚwiatowaOrganizacjaZdrowia
zdefiniowałatrzyterminy:
•
uszkodzenie(impairment),któreoznaczautratębądźuszkodzeniestruktury
lubteżfunkcjianatomicznej,fizjologicznejlubpsychicznej;uszkodzenie
tomożewystąpićwróżnymstopniu,odczęściowego,fragmentarycznego
pocałkowitezniesieniefunkcjidanegonarządu;
•
niepełnosprawność(disability),któraoznaczaograniczenielubcałkowity
brakmożliwościwykonywaniapewnychczynności,wsposóbczyteżwza-
kresieuznawanymzanormalnyuinnychludzi;niepełnosprawnośćwynika
zazwyczajzuszkodzeniafunkcjisensorycznych(takichjak:wzrok,słuch,
dotyk),funkcjifizycznych(dotyczącychwszelkichczynnościfizjologicznych,
łączniezmotorycznymi,takimijak:czynnościmanualne,lokomocyjne)
orazfunkcjipsychicznych(percepcyjne,intelektualne,emocjonalne),
•
upośledzenie(handicap),któredotyczyograniczenialubteżbrakumożliwo-
ścipełnieniapewnychróluznanychzanormalneprzyuwzględnieniupłci,
wiekuorazuwarunkowańspołeczno-kulturowych;upośledzeniewynika
bezpośredniozuszkodzenialubniepełnosprawności.
Pomiędzytymitrzemapojęciamiściśledotyczącymizdrowiaistniejąwspół-
zależności.Zuszkodzeniapewnegonarządumożewyniknąćjegoniepełno-
sprawność,któratymsamymprowadzidoupośledzenia.2
Opracowanieskierowanejestdostudentówipracownikówkierunkufizjo-
terapia,zwłaszczaniepełnosprawnychsportowcóworazichtrenerów,atakże
wolontariuszy,działaczyorazanimatorówiaudytorówsportuinwalidzkiego.
Celempracyjestukazanierolisportuwprzygotowaniuosóbuzależnio-
nychodwózkadoaktywnegotrybużycia.Sformułowanonastępującepytania
problemowe:
1K.J.Zabłocki,Wprowadzeniedorewalidacji.A.Marszałek,Toruń1996.
2A.Rakowska,Edukacjaniepełnosprawnychaintegracjaspołeczna,[w]:Sportwrehabilitacji
niepełnosprawnych,red.J.Ślężyński,Wyd.PSON,Kraków1999,s.183.
