Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
CzęśćI:Muzykaijejwartości...
i„sinfonii”.Wreszcietonatympoziomiepojawiasięnazwiskokonkretnego
twórcy(tu:AndrzejaPanufnika),jegoprzynależnośćdodanejepoki,stylu
kompozytorskiego,względnieszkoły.Ostatni,najwyższypoziomkompetencji
muzycznejtojużnietylkorozpoznaniekonkretnegodzieła(utworuSinfonia
sacra),aletakżeumiejętnośćwytłumaczeniajejtytułu,awreszcieodniesienie
donajbardziejistotnychcechtejmuzyki,np.wywiedzeniajejcałościzmotywu
Bogurodzicy(atakżewiedzanatematsamejpieśniBogurodzicaijejmiejsca
wpolskiejkulturzemuzycznej)...Przydatnedlapełnejinterpretacjikompozycji
sątuzpewnościąsłowasamegoPanufnika:„Biorącpoduwagęźródłoinspira-
cji,chciałem,abytakompozycjabyłabardzopolskawcharakterze,atakże,
abypodkreślałatradycjękatolicką,takmocnozakorzenionąwkrajumojego
urodzenia.WzwiązkuztymoparłemSinfonięsacranapierwszymznanym
hymniepolskim1Bogurodzicy,wspaniałejpieśnigregoriańskiej.Wśrednio-
wieczuBogurodzica,jakohymnnarodowy,byłaśpiewananietylkowkościo-
łachjakomodlitwadoMaryi,aletakżejakoinwokacjanabitewnychpolach
przezpolskichrycerzy.Obateczynniki,bohaterskiireligijny,usiłowałem
włączyćdomojejsymfonii,akcentującichemocjonalnąsiłę.Azatem[...]pro-
gramowatreśćmuzykisprawia,żesłuchaczwciążmożeczućatmosferępola
bitewnegoimodlitwy1tychdwuuporczywiepowtarzającychsięelementów,
dominującychwżyciuPolakówwciągutysiącalatichtragicznejhistorii”23.
NatymetapieodsłaniasiętakżewpełniwarsztatowastronautworuSinfo-
niasacra,któryskładasięzdwóchczęści.Pierwszączęśćtworząwzajemnie
skontrastowanewcharakterzetrzyWizje,azapodstawęichbudowyharmonicz-
no-melodycznejtwórcaużywainterwałówzawartychpomiędzyczteremapierw-
szymidźwiękamimelodiiBogurodzicy1kwartyczystejwWizjiI,sekundy
wielkiejwWizjiIIorazsekundymałejwWizjiIII24.NastrójostatniejWizji
przywołujący„atmosferępolabitewnego,poprzezprzeciwstawienieinstrumen-
tówdętych1smyczkowym,zdużąroląsugestywnieużytejperkusji”25zostaje
rozładowanywpełnymmodlitewnegospokojuHymnie,wktórymwybrzmiewa
porazpierwszypełnamelodiaBogurodzicy.Stopnioworozwijanaprowadzido
finałowejkulminacji.
Osiągnięcienajwyższegostopniakompetencjimuzycznejsprawia,iżprzy
każdymnastępnymsłuchaniumuzykiSinfoniisacraAndrzejaPanufnikaobec-
23A.Panufnik:ImpulseandDesigninmyMusic.London1974,s.5,cyt.za:B.Bo-
lesławska:Panufnik.Kraków2001,s.253.
24Wartozaznaczyć,żePanufnikdlaposzczególnychWizjiużywainterwałówzawartychpo-
międzyczteremapierwszymidźwiękamimelodiiBogurodzicy,niezachowujejednakichkolejno-
ścizgodnejzoryginalnąpieśnią.
25B.Bolesławska-Lewandowska:Narodowycharakter„Sinfoniasacra”An-
drzejaPanufnikaajejrecepcjawświecie.W:Polskośćieuropejskośćwmuzyce.„ForumMuzy-
kologiczne”[SekcjaMuzykologówZKP]2004,nr1,s.83.DostępnewInternecie:
www.zkp.org.pl/forum/forum_nr_1.pdf[datadostępu:7.05.2008].
