Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
19
nieOrientemwepokachoświeceniairomantyzmunieprzełożyłosięnazain-
teresowaniesztukąindonezyjskąlMianemOrientuokreślanoBliskiiŚrodkowy
Wschód,aszlakipolskichpodróżników,choćwiodłydoTurcji,ZiemiŚwiętej,
EgiptuorazobuAmeryk,atakżepoprzezRosjęiSyberięażdoChin,nieprowa-
dziłynaodległewyspydzisiejszejIndonezji20l
Polacy,którzyznaleźlisięwHolenderskichIndiachWschodnich,specjaliści
zróżnychdziedzin,mlinllekarze,biolodzy,zoolodzy,botanicy,inżynierowie,
geolodzyimisjonarze,przebywającydłużejlubkrócejnaterenachdzisiejszej
Indonezji,zpewnościązetknęlisięztamtejsząsztukąlNieopublikowalijednak
wkrajużadnychartykułów,szkicówanimateriałówdotyczącychindonezyjskiej
kultury,apozostawioneprzeznichtekstymająprzedewszystkimcharakterna-
ukowyidotycząbadańprowadzonychpodczaspobytuwkoloniilJeślizeswoich
podróżyprzywieźlijakiekolwiekdziełasztukiczyrękodzieła,tomiałyonewalor
pojedynczej„pamiątkizpodróży”l
Pierwszym,któryprzywiózłdoPolskikolekcjęsztukijawajskiejbyłbotanik
MarianRaciborski(1863-1917)21lPodczastrzyipółletniegopobytunawyspie,
miedzylistopadem1896asierpniem1900roku,Raciborskiprowadziłpraceba-
dawczenadzagadnieniamibotanikitropikalnejwholenderskimOgrodzieBo-
tanicznymwBuitenzorg(obecnieBogor,miastopołożonenazachodzieJawy)l
Zadanietoniebyłonazbytczasochłonne,toteżkażdąwolnąchwilępoświęcałna
dodatkowestudianadróżnymigrupamitropikalnejfloryspozazbiorówOgro-
duBotanicznegolWKagokprowadziłteżbadanianadpasożytniczymigrzybami
występującyminaJawie,odkryłwielenowychgatunków,którymnadawał„pol-
skie”nazwyzaczerpniętezutworówczołowychpolskichromantyków-Mickie-
wiczaiSłowackiego(mlinlBalladyna,Alina,Beniowski,Goplana,Kordian,Skier-
ka,Lelum)lWczasiepobytunaJawieRaciborskisporojeździłizwiedzał,ajego
zainteresowanianieograniczałysiędobadańnadflorą,zajmowałygorównież
miejscowezwyczajelZbierałstarąbrońjawajską-krisy22,lalki(doPolskiprzy-
wiózł70trójwymiarowych,drewnianychlalekwayanggoleki11lalekteatrucie-
niwayangkulit),figurkizdrewna,tkaninybatikowe23,przedmiotycodziennego
użytkulZbioryteprofesorRaciborskitużprzedśmierciąprzekazałMuzeum
20JednymzwyjątkówmógłbyćAdamPiotrMierosławski(1815-1851),niezależnypodróżnik,
marzącyopolskichkoloniachlWlatach1841-1843opłynąłświatpomorzachpołudniowych,
awczasieswojejwyprawynajprawdopodobniejprzebywałrównieżwielokrotnienaBalilNiesą
znanejednakrelacjezjegopodróżylPorlJlPertek,MierosławskiAdamPiotr,[w:]PolskiSłownik
Biograficzny,tlXX,Kraków1975,sl810-811l
21ZlKosiek,RaciborskiMarian,[w:]PolskiSłownikBiograficzny,tlXXIX,Kraków1986,sl598-
601l
22Kris-tradycyjnysztyletużywanywIndonezjiiMalezjil
23Batik-technikazdobieniatkaninpolegającananakładaniukolejnychwarstwwoskuibar-
wieniuniepokrytychwoskiemczęścitkaninyl
