Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
23
cymiwnastrójmiejscanarównizopisywanymidźwiękamigamelanowejorkie-
strylMamyjeszczeopislakonuisamegoprzedstawienia,rolidalanga,izachwyt
autora,któryuważateatrjawajskizaarcydziełosztuki„którejnieznajdziesię
nigdzienacałymświecie,gdyżnawetjapońskie«No»niżejodniejstoi,bonie
żyje,bomuzealnesięstaje,bojącsięnajmniejszejzmianyigubiącwprzeestety-
zowaniuiprzestylizowaniuśrodków”44lTeikolejneopisyprzygotowująpolskich
widzównaspotkaniezesztukąjawajskąl
W1931rokudoPolskiprzyjechałporazpierwszyindonezyjskitancerzRaden
MasJodjana,któregowystępbyłczęściąeuropejskiegotournée,obejmującego
mlinlFrancję,Niemcy,Holandię,WielkąBrytanię,Czechosłowację,Austrię,Wę-
gry,WłochyiSzwajcarię45lWtymsamymrokunaMiędzynarodowejWystawie
KolonialnejwParyżuwystąpiłzespółtancerzyzBali,którystałsięobjawieniem
dlaAntoninaArtauda46lTensamparyskipokazoglądałIwoGall,któregorela-
cjakoncentrowałasięprzedewszystkimnamuzyceinapokazaniuaktorstwa
wteatrzebalijskimwporównaniuzaktorstwemznanymzteatrupolskiegoczy
europejskiegotamtejdoby:
Cozaśsiętyczyaktorawteatrzebalijskim,byłemnimwięcejniżrozentuzjazmo-
wany;cozapoziomwykonaniaigłębia,jakadoskonałośćwyrazuuczućimyśli-
doprawdytrudnobymigobyłoporównaćzktórymkolwiekznaszychartystówl
Najbliższymbodajtemuaktoremnaszym,posiadającymtenczarprzykuwający
widzadoartystyiroztaczającymwobecniegocałąprzedziwnąumiejętnośćobja-
wianiaswejgłębiartystycznejwprzecudownych,sobietylkorównychformach,
jestwedługmnieStefanJaraczl
TakichtoJaraczówwidziałemnascenieteatruBali,jakopostaciegłębokoskupio-
ne,poruszającesięprzedziwnymiruchamiigestami,przeżywająceróżnewznio-
słeuczucia47l
WystępyindonezyjskichzespołówwPolsce,atakżetych,októrychwPol-
scepisano,znalezionewwynikużmudnychkwerend,opisujeZbigniewOsiński
wpionierskiejpracypodtytułemPolskiekontaktyteatralnezOrientem48lJego
ustaleniaznakomicieuzupełniamonografiaMatthewIlCohenazatytułowana
PerformingOtherness.JavaandBalionInternationalStages,1905-1952l
WokresiemiędzywojennymnieustaływyjazdydoHolenderskichIndii
WschodnichlPozaspecjalistamiipodróżnikamiodwiedzaćdzisiejsząIndonezję
zaczęlirównieżartyści,chcącyzobaczyć„ostatnirajnaziemi”jakokreślanoBali
44Tamże,sl18l
45MlIlCohen,PerformingOtherness...,sl120l
46ZlOsiński,dzlcytl,sl33,41,43,66l
47IlGall,Budowniczytłascenicznego,[w:]tegoż,Pismaoteatrze,Wrocław1993,sl51l
48ZlOsiński,PolskiekontaktyteatralnezOrientemwXXwieku,tl1-2,Gdańsk2008l
