Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
31
technicznąteatrówlalekzAzjipostrzegałrównieżprofesorHenrykJurkowski82l
PozaTeschneremopisywałonrównieżwcześniejszyspektaklOskaraKokosch-
ki,któryjużw1909rokumógłwykorzystaćtechnikęzaczerpniętązwayangu
wspektakluSphinxundStrohman.Wayangieminteresowalisięrównieżtwórcy
rosyjscy:wlatachtrzydziestychNinaSimonowicz-JefimowaiIwanJefimow,
awlatachczterdziestychSiergiejObrazcowlWszyscyciartyścikorzystaliztech-
nikiteatralnejwayangu,niewprowadzającdospektaklianijawajskiegoreper-
tuaru,anifilozofiiobecnejwtymteatrzelWIndonezji,inaczejniżwEuropie,
wprzedstawieniachwayanggoleklalkarzniejestukrytyzaekranemczypara-
wanem,aruchimimikajegotwarzydopełniająporuszającesięwograniczonym
zakresiegłowylaleklCorównieważne,wjęzykujawajskimsłowogolekoznacza
„poszukiwać”lLalkitedawniejczęstowykorzystywanowzakończeniuspekta-
kliwayangkulit,otwierającdwuwymiarowyświatteatrucieninatrzeciwymiar,
nietylkowłączającwayangwotaczającąrzeczywistość,aleteżprzenoszącnasz
światwświatwayangul
Pierwszeeuropejskieośrodkiuniwersyteckiezajmującesiębadaniaminad
AzjąPołudniowo-Wschodniązaczęłypojawiaćsięjednakwcześniej,bojużwXIX
wiekulW1851rokuwLejdziezałożonoKrólewskiHolenderskiInstytutStudiów
nadAzjąPołudniowo-WschodniąiKaraibami(KITLV),którydodzisiajjestjed-
nymzwiodącychośrodkówbadańindonezjanistycznychnaświecielRównieżna
kilkuinnychuczelniachprowadzisięobecniebadaniadotyczącewayangu,kon-
centrującesięprzedewszystkimnajegohistorii,tradycji,kolonialnejprzeszło-
ściorazmiejscu,jakiezajmujenatleinnychsztukperformatywnychlNajważ-
niejszeznichrealizowanesąnaNationalUniversityofSingapore,aleteżmlinl
naUniversityofCaliforniawStanachZjednoczonychczyMonashUniversity
wMelbournewAustraliilWEuropie,pozauniwersytetemwLejdzie,studianad
wayangiempodejmowanesąmlinlwRoyalHolloway(UniversityofLondon)
wWielkiejBrytaniil
Najważniejsząpracą,będącąpodstawowymźródłeminformacjidotyczących
stanuindonezyjskichizagranicznychbadańnadwayangiem,jestopublikowana
w1987rokubibliografiaadnotowanaautorstwaVictoriiMlClaryvanGroenen-
daellWjejksiążceWayangTheatreinIndonesia.AnAnnotatedBibliographyzostały
omówione564pozycje:odnajstarszejz1779rokudonajnowszychzpołowylat
osiemdziesiątychXXwieku,pisanychwjęzykuindonezyjskim,jawajskim,sun-
dajskimorazwjęzykacheuropejskichlZawierająoneinformacjenatemat72
rodzajówwayanguwystępującychówcześniewIndonezji,wzdecydowanejwięk-
szościróżnychodmianwayangkulit83l
82HlJurkowski,MetamorfozyteatrulalekwXXwieku,Warszawa2002,sl161-170l
83V
lMlClaravanGroenendael,WayangTheatreinIndonesia.AnAnnotatedBibliography,Dor-
drecht1987l
