Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12WCZESNOROMANTYCZNA„BALLADOMANIA”WPOLSCE
rozstrzygaćkwestie,którewymagałybyraczejżmudnegodowodze-
niaipieczołowitejargumentacji:zamiastkompletowaniamożliwie
pełnegokataloguwczesnoromantycznychballadograniczaobszar
zjawiskadokilkusztandarowychprzykładów;zamiastkażdora-
zowegookreślaniawartościartystycznejtychutworówniemal
wszystkieopatrujeetykietąnieudolnychflnaśladowań”;zamiast
refleksjinadwielopłaszczyznowościązachodzącychwówczasprze-
mianżycialiterackiegoproponujejednowymiarowąnarracjęwar-
tościującą.Takistanrzeczytrwałprzezdługiedziesięcioleciaiwy-
dajesiętrwaćnadal10.
Przyczynytejsytuacjimożnapodzielićnadwiegrupy:pierwsza
wynikazuwarunkowańhistorycznychtegozjawiska,druga–zdo-
minującychdotądpraktykjegobadaniaikomentowania.Wśród
przyczynhistorycznychwymieniłabymprzedewszystkimfakt,że
balladaodpoczątkubyłagatunkiemkontrowersyjnym,którynie
mieściłsięwkanoniepoezjiwysokiej:romantycycenilijejświe-
żośćartystyczną,którapozwalaławkraczaćnaterenydotychczas
zostaładotejporyustalonaiugruntowana.Większośćpróbdefiniowanatego
zjawiskaopierałosięnaskąpymmaterialebadawczym,niezweryfikowanych
tezachorazemocjonalnymdoniegostosunku.
10
Wartozaznaczyć,żestereotypowemyśleniehistorycznoliterackie
obejmujenietylkofenomenflballadomanii”,aletakżezjawiskapokrewne
np.flsonetomanię”,flgermanomanię”,flanglomanię”,flhipperromantyzm”,
flpseudoklasycyzm”itd.Powszechnapraktykaposługiwaniasiętymiokreśle-
niamidoprowadziładopowstaniawieluuproszczeń,którychkonsekwencje
widocznesąnawetdzisiaj(jakodowódmożnaprzytoczyćbadawcząobo-
jętnośćwobeczjawiskaflballadomanii”orazlekceważenietzw.klasycyzmu
postanisławowskiego).Przeprowadzenieobszerniejszejcharakterystykimi-
totwórczegoaspektutychmetaforhistorycznoliterackichwymagałobydo-
głębnegoskupieniasięnakażdejznich,szczegółowegoprześledzeniaich
dziejóworazimplikacjiwidocznychwpóźniejszejkrytyceihistoriiliteratury.
Ztegowzględupostanowiłamskupićsięprzedewszystkimnahistoriisłowa
flballadomania”przyjednoczesnympodkreśleniu,żeniebyłaonazjawiskiem
odosobnionym.
