Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Wiedzaojęzykuwdokumentachprogramowychipodręcznikach
Drugizkomentatorów,pozapowtórzeniempostulatówrozwijania
sprawnościkomunikacyjnych,doktórychzaliczarozumienierozmaitych
tekstów,podkreślawichkontekścierolękształtowaniasięświadomości
językowejgimnazjalistów.Sprzyjaonabowiemzarównoudanejrecepcji
wypowiedzicudzych,jakipowodzeniuwtworzeniuwłasnych.Krzysztof
Biedrzyckiprzyznajeprzytymotwarcie,żedorozwijaniatejważnejce-
chynniezbędnyjestpewienzasóbwiedzygramatycznej"(Podstawapro-
gramowazkomentarzami...,s.74).Rzeczjasna,wiedzysfunkcjonalizo-
wanej.Wyjaśniateżistotęintegracjiwewnątrzprzedmiotowej,upominając
sięołączenienauczaniagramatykizćwiczeniamisprawnościkomunika-
cyjnejorazzanaliząiinterpretacjądziełliterackich.Pisze:nKażdezagad-
nieniejęzykowemożeipowinnobyćomówionewkontekście,któryuna-
ocznifunkcjędanejformyczyzjawiska".Takiepodejściezapobiega
obciążaniuuczniówwiedząabstrakcyjną.Komentatorprzywołujeteżkilka
przykładówtegorodzajufunkcjonalizacjiwobrębienauczaniasłowotwór-
stwa.Przypominatakżeformywypowiedzi,jakimiswobodniepowinien
posługiwaćsięlicealista.
ZesprawważnychdlakształceniajęzykowegoE.Jaskółowawskazuje
pośrednionapotrzebęwprowadzaniaelementówwiedzyhistorycznojęzy-
kowejwzwiązkuzlekturątekstówdawnych.Wiedzętępostrzeganietyl-
koprzezfiltrfunkcjonalnościoraznatleprocesuintegracji,leczrównież
porównawczo.Proponujeuwzględnianierelacjipolszczyznadawna—pol-
szczyznawspółczesna.Uwagęczytelnikakierujebezpośredniokuróżni-
comfonetycznymifleksyjnym.Tutajnazasadziedopowiedzenianale-
żałobydodaćrównieżskładnię,gdyżstylkażdejepoki,pisarza,dzieła
wspierasięnaokreślonychschematachsyntaktycznych.Takiespojrzenie
wpisujesięwpożądanydialogwspółczesnościztradycjąliteracką,októ-
rymautorkawspomina(Podstawaprogramowazkomentarzami...,
s.84).Ważnyzpraktycznegopunktuwidzenia,gdyżwymagającyprze-
łożenianadziałaniadydaktyczne,jestpostulatnierozdzielaniaelementów
zzakresujęzykoznawstwailiteraturoznawstwa.Formułującgo,komenta-
torkadajedowód,żedobrzerozumiefilologiczneumocowaniaintegracji
obupodstawowychobszarówpolonistycznych.Stwierdzabowiem,żeję-
zykjesttworzywemliteratury,apełniącwłaściwesobiefunkcje,determi-
nujeiwyrażarównieżfunkcjeliteratury.Takipoglądwręczpodpowiada
nauczycielowitakienp.fundamentalnepytania:
—Wjakisposób,posługującsięjęzykiem,pisarzkreujebohaterów,opi-
sy,wątkifabularne,osiągawzrostnapięciadramatycznego,przy-
spieszabądźzwalniatemponarracji,tworzynastrój,osiągaefekty
humorystyczneikomiczne?
—Jakzużytychcelowośrodkówjęzykowychrodzisięformagatunko-
wa?
