Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TomaszChachulski
InstytutBadańLiterackichPAN
Międzytradycjąanowoczesnością
Wokół
jednegowierszaFranciszkaKarpińskiego*
WierszezpierwszegotomuFranciszkaKarpińskiego–Zabawkiwierszem
iprzykładyobyczajne(Lwów1780)–powstawałyodokoło1765roku,awiększość
znichnapisanazostaławlatachsiedemdziesiątychXVIIIwieku.Ichodrębność
zostałazaakcentowanazarównoprzezpewienmodelwypowiedzipoetyckiej,
jakiprzezwprowadzeniepostaci,imionirekwizytówpochodzącychspoza
skonwencjonalizowanegoświatapoezjipasterskiej(międzyinnymiJustyna,
przedmiotypasterskiejrzeczywistościHuculszczyzny).Prostotajęzykapoetyc-
kiego–jasnego,klarownego,niemalpotocznego,nieprzypominałaanipoezji
epokisaskiej,aniwczesnychwypowiedzipisarzystanisławowskich,mimoże
takwielezawdzięczałyoneprzedewszystkimtwórczościAdamaNaruszewi-
cza,azarazemustępowaławyraźnierokokowejwirtuozeriijęzykowejIgnacego
Krasickiego.
Karpińskiemuzdarzałysięniezręcznościipotknięciastylistyczne,czasem
pozwalałsobienaużyciewyrażeńdialektalnych,leczichobecnośćwynikała
najwyraźniejzpróbyzdystansowaniajęzykapoetyckiegowobecmowywy-
sokiej,odmiennejodliterackiejpotoczności.Językosiemnastowiecznejpoezji
właściwiedopierosiękształtowałistylizacjanaprostotęoraznaturalnośćwy-
powiedziwymagałajeszczepracy.Zabiegomtymtowarzyszyłaobfitośćmoty-
*Jesttozmienionyfragmentopublikowanejrozprawy:T.Chachulski:Opóźnionepoko-
lenie.StudiaorecepcjiHgłębokiej”JanaKochanowskiegowpoezjipolskiejXVIIIwieku.Warszawa
2006.Tekstwspecjalnieprzygotowanejwtymceluredakcjizostałwygłoszony29marca
2012rokuwKatowicachwczasiewykładugościnnegonazaproszeniestudenckiegoKoła
OświeconychUniwersytetuŚląskiego.
