Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PawełBiały:PoczątkifunkcjonowaniatytułuDominusnoster…
17
szychgodnościąpanującychaugustów.Podobniejakwcześniej,zapisywanybył
wcelowniku,zachowanowięcjegodedykacyjnąformę.Zmianajednakdotyczyła
zasięgurozpowszechnianianowejtytulaturyzamieszczanejnaawersachizarazem
jejoddziaływania.WskazanetypybitedlaSenioresaugustiprezentowanobowiem
namonetachbrązowychużywanychprzeznajwiększąrzeszęmieszkańcówCesar-
stwa.Jeszczeistotniejszyjestfakt,żemonetytezostaływypuszczoneprzezwszyst-
kiemennicedziałającewpaństwiezwyjątkiemNikomedii.Takwięczapewniono
pożądanymtreściomobiegnatereniecałegoImperium.
ZasadniczymjednaketapemwupowszechnianiustosowaniatytułuDomi-
nusnosterwmennictwiebyłoużyciemianownikadojegozapisuwpołączeniu
zimieniemwładcy.Jakopierwszy,jaksięwydaje,takiegozabieguużyłuzurpator
Maksencjusznapoczątkuswegowystąpieniaw306lub307roku,kiedymennica
wRzymiewypuściłaaureusyznapisemnaawersie:DNMAXENTIUSPRINC23.
Jednaknierozwinąłonwswymmennictwietejtytulatury.Wartozauważyć,że
wtymprzypadkuwidocznajestpróbazrównoważeniawymowytytułuDominus
przeztradycyjnesformułowaniePrinceps.
NiemalrównoległegowczasieprzykładudostarczamennictwoGaleriusza.Cho-
dzimianowicieojegozłotymedalionzlegendąawersu:DNMAXIMIANUSPFAUG,
wybitywAkwilei24.RobertA.G.Carsondatujejegoemisjęjeszczenalata305—306,
czyliokresfunkcjonowaniadrugiejtetrarchii.JednakPierreBastienpojawieniesię
wskazanegomedalionułączyzdziałaniamiGaleriuszaprzeciwkoMaksencjuszowi
wItaliiwroku307.AugustwschodniejczęściImperium,zdążającdozajętegoprzez
uzurpatoraRzymu,właśniewAkwileimiałwręczyćswoimżołnierzomdonatywę,
którejelementembyłotomultiplum25.Wtymprzypadkuporazpierwszynajwyższy
godnościącesarzwstopniuaugustazostałokreślonytytułemDominussformułowa-
nymwmianowniku.Biorącpoduwagęokolicznościwybiciamedalionuokreślają-
cegowładcęjakoDominusnoster,byłotojednakposunięcieocharakterzedoraźnym.
Galeriuszpróbowałwzmocnićswojąpozycjęwoczachlegionistów.Wszakbyłświa-
domylosu,jakispotkałSewerapodczasjegowcześniejszejinterwencjiwItalii.Został
onopuszczonyprzezswojewojskanarzeczMaksymiana,ojcaMaksencjusza,idostał
siędoniewoli,gdziegopóźniejstracono.Byćmożetytułującsiebiewtensposób,
Galeriuszodpowiadałteżnawcześniejsze,podobnekrokipodjęteprzezbuntownika.
Niejestbowiemwykluczone,żeinicjatywaGaleriuszabyłareakcjąnapojawienie
sięwskazanychaureusówMaksencjusza.Pewnejest,żeobajwładcy:iMaksencjusz,
iGaleriusz,zastosowalinaswychmonetachakronimDN.
23RICVI,s.367,nr137.
24R.A.G.Carson:ATreasureofaureiandgoldmultiplesfromtheMediterranean.In:Mélanges
denumismatique,d’archéologieetd’histoireofertsàJeanLafaurie.Eds.P.Bastienetal.Paris1980,
s.65,nr51.J.-P.Calluwcytowanymjużartykulenieuwzględniłrównieżtegopojedynczego,ale
jakżeznaczącegoexemplum.
25P.Bastien:Monnaieetdonativa…,s.71,przypis5.
