Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
HenrykKowalski:SupplicationesGajuszaJuliuszaCezara
17
TrzeciesupplicationeskuczciCezarazostałouchwaloneprzezsenatw52roku
p.n.e.Podobniejakwpoprzednich,podstawąbyłopisemnesprawozdanieCezara
zkampaniiwGaliiiGermanii,przedewszystkimzaśinformacjeozdobyciuAlezji
ipojmaniuWercyngetoryksa.ZprzekazuCezarawynika,żeobrzędydziękczynne
miałytrwać20dni57.
Wspomnianesupplicationesuchwalanetrzykrotnieprzezsenatbyłyrezultatem
zwycięskichwalkCezarawGalii,GermaniiiBrytanii.Wynikałyonetakżezkon-
kretnejsytuacjipolitycznej,wktórejdominowaływpływytriumwirów.Interesujące
jest,żepoparłjetakżeCyceron,uzasadniającswestanowiskowmowieDeprovinciis
consularibus,wktórejszczegółowoprzedstawiłhistorięobrzędówdziękczynnych
womawianymokresie
58
.Sprzeciwiałasięimnatomiastniewielkagrupakonser-
watystówzewspomnianymKatonemMłodszym.Charakterystycznejestprzytym
wydłużenieczasutrwaniaobrzędów.
Owielewięcejkontrowersjiwywołałyuchwaloneprzezsenatw47rokup.n.e.
supplicationesdziękczynnekuczciCezarawzwiązkuzezwycięstwamiwwojnie
domowej.DotyczyłyonezwycięstwCezarawwojniealeksandryjskiejoraznadkró-
lembosporańskimFarnacesem59.Stałysięonenastępniepodstawądoprzyznania
triumfuw46rokup.n.e.60.
Problematycznabyłakwestia,czynależydziękowaćbogomzazwycięstwoCe-
zarapodFarsalos?Jakwspominałw43rokup.n.e.Cyceron,Cezarnieośmielił
sięprosićomodlitwy,nieodbyłnawetztegopowodutriumfu,bitwatanzabrała
bowiemwieluobywateli,którychdalszeżycie,anawetzwycięstwoniebyłobyprze-
szkodą,bypaństwobezpiecznietrwałoikwitło”61.
Wynikałotozprzekonaniaczęścinobilitas,żewojnadomowaniemożebyć
podstawąsupplicationes,ovatioitriumfu,gdyżjestniemiłabogom
62
.Zwolenni-
kiemtychpoglądówbyłCyceron,któryuznałdziałaniaCezarazaprzejawimpietas.
Głównymzarzutembyłowywołaniewojnydomowej.WliściedoAttyka,pisanym
w49rokup.n.e.,Cyceronwspominał:nQuamquamgenusbelliquodsitvides.Ita
civileestutnonexciviumdissensionesedexuniusperditicivisaudacianatumsit.
Isautemvaletexercitu,tenetmultosspeetpromissis,omniaomniumconcupivit.
57Caes.,B.G.,VI,90.KasjuszDion(XL,50)wspomina,żesupplicationesw52rokup.n.e.miały
trwać60dni,współcześnibadaczeuznajątojednakzapomyłkę.Por.L.Halkin:Lasupplication…,
s.47.
58Cic.,Deprovinciisconsularibus,14—28.
59Cic.,Philippicae,XIV,23—24.Por.L.Halkin:Lasupplication…,s.59in.
60Cass.Dio,XLIII,14,3.RazemztriumfemnadGaliąorazkrólemNumidiiJubą.Por.Suet.,
Caesar,27;Plut.,Caesar,50.
61Cic.,Philippicae,XIV,23:n[…]Pharsaliaeveropugnaenetriumphumquidemegit.Eosenim
civespugnaillasustulerat,quibusnonmodovivis,sedetiamvictoribusincolumisetflorenscivitas
esseposset”.
62Ibidem;por.P.Jal:LesdieuxetlesguerrescivilesdanslaRomedelafndelaRépublique.
nRevuedesÉtudesLatines”1962,40,s.170—200.
