Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Walkaokształt
ustrojowypaństwapolskiego
(1944-1948)
Początkiwładzykomunistycznej(1944-1945)
22lipca1944r.radiomoskiewskiepodałoinformacjęoutworzeniuwChełmie,zajętym
przezArmięCzerwoną,PolskiegoKomitetuWyzwoleniaNarodowego(PKWN).Twórcą
KomitetumiałabyćdziałającawWarszawieKrajowaRadaNarodowa(KRN),określana
jakotymczasowyparlamentnarodupolskiego.WrzeczywistościpowołanywMoskwiePKWN
byłwspólnymtworemJózefaWissarionowiczaStalina,CentralnegoBiuraKomunistów
Polskich(CBKP)orazdelegacjiKRN,nieupoważnionejjednakdotworzeniategotypu
instytucji.Rozgłośniamoskiewskanadałatakżetekstmanifestudonarodupolskiego,
wktórymPKWNprzedstawiałsiebiejako%legalnątymczasowąwładzę%wykonawczą,
stawiającąsobiezajednozgłównychzadańodbudowępaństwowościpolskiej.Manifest
kamuflowałkomunistycznycharakternowejwładzyizawierałhasłamającepozyskaćjak
najszerszekręgipolskiegospołeczeństwa.Deklarowanownim%przywróceniewszystkich
swobóddemokratycznych,równościwszystkichobywatelibezróżnicyrasy,wyznania
inarodowości,wolnościorganizacjipolitycznych,zawodowych,prasy,sumienia%.Zastrze-
ganoteż,żezasadytenieodnosząsiędo%organizacjifaszystowskich,jakoantynaro-
dowych%.Jednakdokumentnieprecyzował,ktomiałdecydować,któreorganizacjezostaną
uznanezafaszystowskie.Zgodniezmanifestem,KRNiPKWNmiałydziałać%napodstawie
konstytucjiz17marca1921r.,jedynieobowiązującejkonstytucjilegalnej%.Stwierdzano,
żejej%podstawowezałożenia[...]obowiązywaćbędąażdozwołaniawybranegowgłoso-
waniupowszechnym,bezpośrednim,równym,tajnymistosunkowymSejmuUstawo-
dawczego,któryuchwalijakowyrazicielwolinarodunowąkonstytucję%.Sformułowanie,
żeobowiązywaćbędą%podstawowezałożeniakonstytucji%,niezaścałakonstytucja,
sprowadzało,zprawnegopunktuwidzenia,wartośćtychdeklaracjidozera.Pośrednio
potwierdzałtotekstmanifestu,skoro-nawzórrozwiązańradzieckich-przyjmowano
wnim,żePKWN%sprawujewładzępoprzezwojewódzkie,powiatowe,miejskieigminne
radynarodoweiprzezupełnomocnionychswychprzedstawicieli%.
Manifestzapowiadałteżnatychmiastoweprzystąpieniedoprzeprowadzaniaszerokiej
reformyrolnej,którązamierzanorealizowaćbezodszkodowaniazautraconąziemię.Poza
PKWN
ijego
manifest
9
