Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OdDrugiejdoTrzeciejRzeczypospolitej
Ryc.14.OdgruzowywanieplacuTrzechKrzyżywWarszawie,1947r.
Wśródlegalniedziałających
partiipewneznaczeniemiała
PPS,skupiającawpołowie
1945r.ok.150tys.członków.
Jejkierownictwostarałosięod-
grywaćwżyciupolitycznym
krajucorazbardziejznaczącą
rolę.Wlutym1945r.skrytyko-
wanowystępującewewładzach
PPRtendencjedotraktowania
PPSjakoorganizacjiwpeł-
nidyspozycyjnej.Między29
czerwcaa1lipcaodbyłsię
XXVIKongresPPS.Zadeklaro-
wanonanimsojuszzZSRR,
utrzymaniejednolitegofrontuz
PPR,jednakmodelsocjalizmu
proponowanydlaPolskizna-
czącosięróżniłodkoncepcji
komunistycznych.Miałtobyćsocjalizm%humanistyczny%,przyjętyprzezspołeczeństwo
dobrowolnie,aniewprowadzonyrewolucyjnie,czylizpogwałceniemzasaddemokracji.
Postulowanoutrzymaniepluralizmupolitycznego.PPSchciałanadaćzwiązkomzawo-
dowymcharakterautonomicznyorazprzywiązywaładużąwagędoradrobotniczych.Ustrój
gospodarczymiałopieraćsięnienamonopolupaństwa,alenawspółistnieniutrzechsekto-
rów:państwowego,spółdzielczegoiprywatnego.WładzęwPPSobjęłocentroweskrzydło
partii,wosobachStanisławaSzwalbego(przewodniczącegoRadyNaczelnej),Edwarda
Osóbki-Morawskiego(przewodniczącegoCKW)orazJózefaCyrankiewicza(sekretarza
generalnegopartii).Cyrankiewicz,przedwojnąiwjejtrakcie(jakodziałaczWRN)
zdeklarowanyantykomunista,podczaspobytuwOświęcimiualboradykalniezmieniłswoje
poglądy,albo,cojestbardziejprawdopodobne,podwpływemprzeżyćobozowychstał
siępolitycznymoportunistą.
Wpołowie1945r.szeregizwiązanegozkomunistamiStronnictwaLudowegoliczyły
ok.200tys.osób.Wwyłonionychwmarcunowychwładzach,opróczkryptokomunistów,
Stronnictwo
Ludowe
takichjaksekretarzgeneralnystronnictwaAntoniKorzyckilubwiceprezesWładysławKo-
walski,znajdowalisięautentyczniludowcy,np.prezesStanisławBańczykczyBolesław
Ścibiorek.WszeregachoficjalnegoSLbyłoteżwieluzwolennikówMikołajczyka.
ZnikomąrolęodgrywałoStronnictwoDemokratyczne,kierowaneprzezkontrower-
Stronnictwo
Demokratyczne
syjnegoprzedwojnąliterataWincentegoRzymowskiego.Liczyłoonook.50tys.członków,
głównieprzedstawicieliinteligencji,wolnychzawodówirzemieślników.
Rozrastałysiętzw.klasowezwiązkizawodowe,pozostającepodwpływamisocjalistów
klasowe
ikomunistów,skupiająceok.700tys.członków.Między18a21listopada1945r.odbył
związki
zawodowe
sięIKongresZwiązkówZawodowych.PrzewodniczącymKomisjiCentralnejZwiązków
ZawodowychzostałKazimierzWitaszewski(PPR).
Wtymokresierozwijałysiętakżeorganizacjemłodzieżowe,liczącewpołowie1945r.
organizacje
ok.500tys.członków.ZPPRzwiązanybyłZwiązekWalkiMłodych(ZWM).Ideowąprze-
młodzieżowe
wodniczkąOrganizacjiMłodzieżyTowarzystwaUniwersytetuRobotniczego(OMTUR)
byłaPPS,nawsifunkcjonowałZwiązekMłodzieżyWiejskiejRP%Wici%,działalnośćpodjął
24
