Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Walkaokształtustrojowypaństwapolskiego
28czerwca1945r.prezydentBierutpowołałTymczasowyRządJednościNarodowej
(TRJN),wkrótceuznanyprzeznajważniejszepaństwakoalicjiwojennej,wtymprzez
StanyZjednoczoneiWielkąBrytanię(5lipca).JegopremieremzostałOsóbka-Morawski,
wicepremieramiGomułkaiMikołajczyk,ministremsprawzagranicznychWincentyRzymow-
ski.Swojedawne,kluczoweresortywrządziezachowaliRadkiewicz,MinciRola-Żymier-
ski.Ostatecznieministramizostało6komunistów(wliczającwtoRolę-Żymierskiego),4oso-
byzwiązanezMikołajczykiem,natomiastpozostalireprezentowalipartiepopierającePPR.
UtworzenieTRJNdoprowadziłodolikwidacjidziałającychwkrajukonspiracyjnych
agendrządunauchodźstwie.PorozwiązaniusięRadyJednościNarodowejorazpoaresz-
towaniukilkuwyższychoficerówDelegaturySiłZbrojnychnaKraj(DSZ),naczelezpłk.
JanemMazurkiewiczem%Radosławem%,5sierpnia1945r.dowództwoDSZzdecydowało
sięzaprzestaćdziałalności,oczyminformowałwydanynastępnegodniarozkazpłk.Rzepe-
ckiego.Niebyłotojednakrównoznacznezujawnieniemsięprzedwładzamibezpieczeń-
stwapozostającychnawolnościdowódcówiżołnierzyDSZ.Nadalwkompleksachleśnych
działałysilneugrupowaniapartyzanckie.Wtensposóbwalkaoprzyszłyustrojowykształt
państwapolskiegoskoncentrowałasięwkraju,natomiastfakt,żePolskaznajdujesię
wradzieckiejstrefiedominacji,byłjużwłaściwieprzesądzony.
Polskawnowychgranicach.Przemianyspołeczneigospodarcze
wlatach1945-1947
OkształciegranicpaństwapolskiegozadecydowałoostatniespotkanieWielkiejTrójki
wPoczdamie(od17lipcado2sierpnia1945).Mocarstwazachodnie,poprzegraniubatalii
okształtrząduwPolsce,niebyłyjużwówczasspecjalniezainteresowanepopieraniem
polskichdążeńdouzyskaniaznaczącychnabytkówterytorialnychkosztemNiemiec.Toteż
wtymwypadkuobrońcąinteresówpolskichokazałsięStalin,któryprawdopodobnie
zakładał,żeimwięcejotrzymaPolskakosztemNiemiec,tymbardziejbędziemusiała
szukaćpolitycznegowsparciazestronyZSRR.Jakiśwpływnaostatecznedecyzjemogło
miećteżstanowiskodelegacjipolskiej,zudziałemm.in.Bieruta,GomułkiiMikołajczyka,
którasolidarniewystępowaławsprawachwytyczeniagranicypolsko-niemieckiej.1sierp-
niaprezydentUSAHarryTrumanpoinformowałdelegacjępolskąostanowiskuwypra-
cowanymprzezprzywódcówtrzechmocarstw.Wsprawachgranicuznano,że%zanim
nastąpiostateczneokreśleniezachodniejgranicyPolski,byłeniemieckieterytoriana
wschódodliniibiegnącejodMorzaBałtyckiegobezpośrednionazachódodŚwinoujścia
istądwzdłużrzekiOdrydomiejsca,gdziewpadazachodniaNysaiwzdłużzachodniej
Nysydogranicyczechosłowackiej,łącznieztączęściąPrusWschodnich,która[ł]nie
zostałaoddanapodadministracjęZwiązkuSocjalistycznychRepublikRadzieckich
iwłączającobszarWolnegoMiastaGdańsk,powinnyznajdowaćsiępodzarządempaństwa
polskiegoipodtymwzględemniepowinnybyćuważanezaczęśćradzieckiejstrefyokupa-
cyjnejNiemiec%.Wprawdzieprzyjęterozwiązaniamiałyobowiązywaćdoczasukonferencji
pokojowejzNiemcami,zarazemjednakmocarstwazadecydowałyoprzesiedleniudo
NiemiecludnościniemieckiejpozostającejwPolsce,wtymzprzyznanychjejobszarów
poniemieckich.Teostatniepostanowieniaprzesądzały,żemocarstwawyznaczonąlinię
przyjęływrzeczywistościjakozachodniągranicęPolski,trudnobowiemzałożyć,iżliczyły
sięzmożliwościąponownegoprzesiedlaniamilionówNiemcówiPolaków.
16sierpnia1945r.jużjawniepodpisanopolsko-sowieckiukładgraniczny,wktórym
wzasadzieakceptowanoustaleniaprzyjęte27lipca1944r.Nowymelementembyło
powołanie
TRJN
(28czerwca
1945)
likwidacja
Polskiego
Państwa
Podziemnego
konferencja
wPoczdamie
(17lipca-
2sierpnia
1945)
decyzja
wsprawie
oddaniapod
zarząd
państwa
polskiego
ziemna
wschódod
OdryiNysy
Łużyckiej
oraz
wysiedleniu
Niemców
27
