Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Walkaokształtustrojowypaństwapolskiego
dobrowolne,jednakfakt,żedo
ichrealizacjiwystarczałazgoda
ustnastwarzałmożliwośćnad-
użyćorazróżnychszykan.
Stronapolskaszczególną
uwagęprzywiązywaładowyjaz-
duUkraińców.Ludnośćtabyła
penetrowanaprzezbanderowski
odłamOrganizacjiUkraińskich
Nacjonalistów(OUN),która
utworzyłajeszczewczasiewoj-
nyparamilitarnąorganizację
zbrojną-UkraińskąPowstańczą
Armię(UPA),szczególnieznie-
nawidzonązaeksterminację
ludnościpolskiej.Wciągulat
Ryc.20.AngielskietraktoryprzekazanePolscewramachpomocyUNRRA(PAP/CAF-
-Szczeciński).
1944-1945organizacjeteutworzyływPolscekilkutysięcznestrukturykonspiracyjne,
OUNiUPA
zmierzającedooderwaniaodPolskiwsprzyjającejchwiliterenówzamieszkanychprzez
Ukraińców.NaczeleUPAwPolscestałMyrosławOnyszkewycz%Orest%.
Większośćludnościukraińskiejniechciałaopuszczaćswoichrodzinnychterytoriów,
mimożeodwiosny1945r.nasiliłysięwobecniejdziałaniaterrorystyczne,organizowane
takprzezwładzebezpieczeństwaiwojsko,jakteżróżnestrukturykonspiracyjneczyzwyk-
sytuacja
ludności
łebandyrabunkowe.Donajwiększychtakichakcjinależałyzabójstwadokonane3marca
ukraińskiej
wPawłokomie,gdziezginęło365osóboraz6czerwcawWierzchowinach,gdziezabito194
osoby.OddziałyUPAniepozostawałydłużneirównieżniszczyływsiepolskie(m.in.Borow-
nicęiWiązownicę).Wiosną1945r.zaczętozawieraćlicznelokalneumowypomiędzyod-
działamipoakowskimiaUPA,coograniczyłowzajemnemordynaludnościcywilnejinawet
zaowocowałokilkomawspólnymiakcjamizbrojnymiprzeciwkoradzieckimipolskimsiłom
bezpieczeństwa,zktórychnajgłośniejszaodbyłasięz27na28maja1946r.wHrubieszowie.
Odpoczątkutrwaniaakcjiprzesiedleńczejdo15czerwca1946r.zmuszonodoopusz-
czeniaPolskiponad480tys.Ukraińców.RównocześniezdelegalizowanostrukturyKościo-
łagreckokatolickiegowPolsce.
Wznacznielepszympołożeniuznajdowałasięludnośćbiałoruskailitewska,przy
wyjazdachprzestrzeganobowiemwobecniejzasadydobrowolnościidlategowiększośćobu
tychgrupnarodowychpozostaławgranicachpaństwapolskiego,adoZSRRprzeniosłosię
ludność
białoruska
najwyżejok.50tys.osób,wtymponad36tys.Białorusinów,którychdowyjazdówpróbo-
ilitewska
wałazmuszaćterrorempolskapartyzantka.Ponurąsławęzyskałtutajoddziałpartyzancki
NarodowegoZjednoczeniaWojskowego(NZW)%Burego%(RomualdaRajsa),któryspalił
kilkawsibiałoruskichiwymordowałgrupęchłopów,wziętychwcześniejzpodwodami
doprzewiezieniapartyzantównanowekwatery.
RównocześnieodbywałasięakcjaprzesiedleńczazterenówZSRR.Do1950r.zziem
należącychpoprzedniodoIIRzeczypospolitejprzybyłook.2mlnludzi.Niebylionichętnido
przesiedlenia
Polaków
opuszczaniaswoichojcowiznidopieroupowskienapadynaUkrainieZachodniej,masowe
zZSRR
aresztowaniaprzeprowadzaneprzezwładzeradzieckie,awkońcuostatecznautratawiary
wmożliwośćutrzymaniadawnychziemwgranicachpaństwapolskiegozaczęłyskłaniać
ichdowyjazdu.DodatkowozgłębiZSRRwlatach1945-1950powróciłook.250tys.
PolakówiŻydów(pozostałotamok.1,6mlnobywatelipolskich).
31
