Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OdDrugiejdoTrzeciejRzeczypospolitej
wkomitetachwojewódzkich,powiatowych
imiejskich.Dokońcamarca1945r.podtym-
czasowymzarządempaństwowymznajdowało
sięok.8tys.przedsiębiorstwzatrudniających
większośćogółurobotnikówigdynaskutek
żądańpowracającychwłaścicielidomagają-
cychsięzwrotuswojejwłasnościnastępo-
waływypadkireprywatyzacji,natrafiałyone,
zwłaszczawrejonieŁodzi,naopórzałógro-
botniczych.
Wkońcu1945r.PPRiPPSpostanowiły,
niezgodniezzałożeniamimanifestuPKWN,
znacjonalizowaćwielkiiśredniprzemysł.Lu-
dowcypopierającyMikołajczykageneralnienie
sprzeciwialisiętejkoncepcji,natomiastwal-
katoczyłasięoto,jakaczęśćprzemysłuzosta-
nieprzejętaprzezpaństwo.ZwolennicyMiko-
łajczykapostulowali,abynacjonalizacjinie
podlegałyprzedsiębiorstwazatrudniającedo
100robotnikównajednązmianę.3stycznia
1946r.KRNuchwaliłaustawęonacjonalizacji
przemysłu.Zgodniezniąpaństwoprzejmo-
wałobezodszkodowaniaprzedsiębiorstwana-
Ryc.28.Nascalonychziemiach.Traktorzysta,mal.HenrykStażewski,
leżącedoNiemcówi%zdrajcównarodu%.Za
1950r.(MuzeumNarodowewSzczecinie).
odszkodowaniemznacjonalizowanowszystkie
zakładyw17działachgospodarki,m.in.górni-
ustawa
cze,hutnicze,energetyczne,włókiennicze,przetwórstwarolnegoipoligraficzne.Upań-
onacjonalizacji
stwowieniezakładówpoligraficznychstałosię,obokcenzury,dodatkowyminstrumentem
przemysłu
kontrolirozpowszechnianychpublikacji.Wpozostałychgałęziachprzejmowanoprzedsię-
(3stycznia
1946)
biorstwazatrudniająceponad50osóbnajednązmianęidokońca1948r.znacjonalizowa-
noponad5,8tys.zakładówprodukcyjnych.
Teoretyczniewłaścicielompolskimprzysłu-
giwałyzautraconeprzedsiębiorstwaodszko-
dowania,jednakotrzymałyjetylkoosoby
niezdolnedopracy.Napodstawieumówmię-
dzypaństwowychspłacanowłaścicielizakła-
dówstanowiącychwłasnośćkapitałuzagra-
nicznego,aobciążeniapaństwapolskiego
ztegotytułuwyniosłydo1974r.ok.200mln
dolarów.
Zgodniezkoncepcjamilewicyrozwój
gospodarczymiałbyćcentralnieplanowa-
ny.Krótkookresoweiwycinkoweplanygos-
podarczeopracowywanowMinisterstwie
Przemysłujużwiosną1945r.,awlistopa-
Ryc.29.Początekustawyonacjonalizacjipodstawowychgałęzigospodarki,
dzietegożrokuutworzonozajmującysię
DDziennikUstawRzeczypospolitejPolskiejπnr3z5lutego1946r.(PAP/CAF).
planowaniemwskalimakroekonomicznej
38
