Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Walkaokształtustrojowypaństwapolskiego
CentralnyUrządPlanowania(CUP),któregopre-
zesemzostałczłonekPPS,CzesławBobrowski.
MimożewpraceCUPwłączyłasięgrupabezpar-
tyjnychfachowców,uważano,żeinstytucjatapo-
zostajepodwpływamisocjalistów.
Niebyłopotrzebynacjonalizacjisystemuban-
kowego,gdyżwokresiewojnypolskaprywatna
bankowośćprzestałaistnieć.Utrzymanoprzed-
wojennebankipaństwowe:PaństwowyBankRol-
ny,BankGospodarstwaKrajowegoiPocztową
KasęOszczędności.Istniałytakżebankikomu-
nalne,spółdzielczeorazbankiocharakterzespółek
akcyjnych,którewrzeczywistościpozostawały
podpełnąkontroląpaństwa.Początkowoinstytucje
Ryc.30.AktnadaniagospodarstwarolnegonaZiemiachZachod-
nich,1951r.(ArchiwumPaństwoweweWrocławiu).
tedziałałynaprzedwojennychzasadach,alestoso-
wanieelementówgospodarkiplanowejwymusiło
wprowadzenietakżeiwichsystemiefunkcjono-
waniazmian,którychcelembyłoumożliwienie
uzyskaniaprzezjednoprzedsiębiorstwopełnej
kontrolifinansowejnadpozostałymi.Wlecie
1948r.zostałwydanydekretoreformiebanków
dzielącyjenapodstawoweispecjalne.Zapodsta-
woweuznanoNarodowyBankPolski,któryoprócz
swoichfunkcjiemisyjnychzajmowałsięcentralnym
rozliczaniemifinansowaniemdziałalnościprzed-
siębiorstw,orazBankInwestycyjny,udzielający
środkównarealizacjęinwestycji,adobankówspe-
cjalnychzaliczono:BankRolny,BankKomunalny(finansującysamorządy)orazPowszech-
system
nąKasęOszczędności(powołanąwmiejscePocztowej).W1948r.utworzonoBank
bankowy
RzemiosłaiHandlumającyfinansowaćsektorprywatny,aponadtoistniałyjeszczedwie
spółkiakcyjnezajmującesięoperacjamizagranicznymi-BankHandlowywWarszawie
S.A.orazBankPolskaKasaOpiekiS.A.
Przeprowadzeniereformyrolnej,nacjonalizacjawielkiegoiśredniegoprzemysłuoraz
początkiplanowaniagospodarczegowyraźniewskazywałynalewicowykierunekprzemian
systemowychwPolsce.Nieprzesądzałyonejednakoostatecznymkierunkudalszychprze-
obrażeń.Teoretyczniesprawąotwartąpozostawałozagadnienie,czygospodarkazachowa
socjalistycznycharakter,wktórymrolapaństwabędziemimowszystkoograniczona,czy
teżpaństwostaniesiędysponentemcałościkapitału,takjaktomiałomiejscewZSRR.
PróbawprowadzeniaustrojudemokratycznegowPolsce(1945-1947)
UtworzenieTymczasowegoRząduJednościNarodowejumożliwiłodyplomacjipolskiej
rozwinięcieaktywnościnaareniemiędzynarodowej.16października1945r.rządpodpisał
KartęNarodówZjednoczonych,a12stycznia1946r.Polska,którąwONZreprezentował
prof.OskarLange,uzyskałana2lataczłonkostwowRadzieBezpieczeństwaONZ.Polska
uczestniczyłatakżewtrwającejodlipcadopaździernika1946r.paryskiejkonferencjipoko-
jowej(poświęconejomawianiuwarunkówpokojuzeuropejskimisojusznikamiNiemiec),
polska
polityka
zagraniczna
39
