Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Periodyzacjadziejówstanowiważnyelementpoznaniahistorycznego.Ztrudnoś-
ciami,jakichnastręczajejstosowanie,spotkaćsięmusikażdybadaczdłuższegoodcinka
dziejowego.Podziałprzeszłościnaokresyipodokresywynikabowiemzokreślonych
kryteriów,naichwybórzaśwpływmametodologicznapostawahistorykaijegooso-
bistawizjaprzeszłości.Stądniekończącesięsporyonajwłaściwszypodziałchrono-
logicznydziejówojczystych.
Treśćtegotomuzamykasięwramachczasowych1370-1505/1506.Wtymmiejscu
szczególnegowyjaśnieniawymagaotwierającagocezuraczasowa.Napozórjejuzasad-
nieniepowinnobyćbardzoproste:rok1370bowiemtodataśmierciKazimierzaIII
Wielkiego,ostatniegoPiastanatroniepolskim,zamykającawsposóbnaturalnyflokres
piastowskiń,któregoschyłekzbiegłsięzezjednoczeniemiskonsolidowaniempaństwa
polskiego.OkreślenieflPolskaPiastówństałosięwięcjakgdybyhasłemwywoławczym
wcześniejszegookresunaszychdziejów,asamanazwaposłużyłazatytułniejednej
powstałejdotychczassyntezyhistorycznej.
Zdrugiejjednakstronypamiętaćnależy,żedynastiapiastowskaniewygasła
w1370roku.Jejlinie-mazowieckaiśląskie-przetrwałydoXVIiXVIIwieku,
awXIVwiekuwładałyobszaraminiewielemniejszyminiżterytoriumzjednoczonego
państwapolskiego.ŚmierćnawettakwybitnegomonarchyjakKazimierzIIIWielki
niepowstrzymałapostępówdemograficznychigospodarczych,przemianspołecznych
iustrojowych,ewolucjimentalnychikulturowych,którychjakośćwciągudziesięcio-
leciulegałatylkopowolnymprzeobrażeniom.Zmianadynastiimogłapozostaćnawet
długoniezauważonawpewnychoddalonychodcentrówcywilizacyjnychśrodowiskach.
Dlaczegowięcdatę1370gotowijesteśmyuznaćnadalzawiążącąidecydującą
cezurę?OtóżzapoczątkowałaonaproceswchodzeniaPolskidoszerszychstruktur
środkowo-iwschodnioeuropejskichzewszystkiminastępstwamitegozjawiska:spo-
łecznymi,ekonomicznymiiideologicznymi.Dwukrotniezawieraneuniepolsko-
9
