Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZygmuntStary
wiosnąijesienią1507rokunagrodypograniczne,atakten
jednakzostałzłatwościąodparty.Ważniejszybyłkonflikt
wewnętrznynaLitwie.Zabrzezińskiniezaprzestawał
prowokacyjnychoskarżeńpodadresemGlińskiego.Król
milczał,choćiWładysławwęgierski,ichanMengli-Girej
zaGlińskimorędowali.Dumnykniaźczekaćdłużejniechciał.
2lutego1508rokuzjegorozkazuzamordowanyzostał
Zabrzeziński.Michałuszedłdoswoichdóbrpoleskich,
stamtądpróbującporwaćdowalki,dojawnegobuntu,krew-
nychzMińszczyzny,zKijowszczyznyorazwiernemu,jak
sądził,rycerstwo.Ikrewni,irycerstwozawiedli.Gliński
niemiałinnegowyjścia,niżoddaćsiępodopiekęWasyla.
Niewielemuonapomogła.Wprawdziewojskamos-
kiewskieodniosłykilkaprzejściowychsukcesówtaktycz-
nych,obległyOrszęiMińsk,aleszybkaodsieczlitewska
Ryc.16.WizerunekKrzysztofaSzydłowieckiego,
fragmentbordiuryztzw.PrzywilejuOpatowskiego,
1519rok(kolegiataśw.MarcinawOpatowie).
podwodząKonstantegoOstrogskiegoiwojskkoronnych
podMikołajemFirlejemzmusiłaMoskalidopospiesznego
odwrotu,arycerstwoZygmuntasrodzespustoszyło
pograniczneziemiemoskiewskie.Zawartywkrótcepokój
pozostawiłWasylaprzyzdobyczachzczasówAleksandra.
Pieczętowałotoniedawnąutratęogromnych,choćrzadko
zaludnionychziempogranicza,trwałegopokojuzaśprzy-
nieśćniemogło.Chwilowotylkosytuacjanawschodzie
zostałaopanowana,zwłaszczagdywrokunastępnymMiko-
łajKamieniecki,pierwszyhetmanwielkikoronny,odparł
najazdwołoski,odzyskałPokucie,anajeźdźcomzadał
druzgocącąklęskę,choćzaatakowanyprzeznichzostałw
czasieprzeprawyprzezDniestr.
Byjednakzagwarantowaćcałośćgranic,potrzebnebyły
nietylkosukcesyorężne,alerównieżdyplomatyczne.Król
gotówbyłszukaćporozumieniazHabsburgami.Wrógich,
dotychczasowykanclerzwielkikoronnyJanŁaski,mianowanyzostałarcybiskupem
gnieźnieńskim,cowobeczakazupiastowaniaobunarazgodnościoznaczałokoniecz-
nośćzłożeniaprzezeńpieczęci.KanclerstwoobjąłponimMaciejDrzewicki,przyjaciel
niegdyśKallimacha,dotychczasowypodkanclerzy,pieczęćmniejszązaśotrzymał
towarzyszdzieciństwaZygmunta,KrzysztofSzydłowiecki,zwolennikwspółpracy
zdynastiąrakuską.Równocześniejednakproblemydynastyczneprzygotowywałyzwrot
politykipolskiejwodmiennymkierunku.
Sprawydynastyczneuchodząnierazuwadzewspółczesnegohistoryka,rozpatry-
wanieichwręczuchodzizadowódzacofaniainienowoczesności.LeczwXVIwieku
meandry
idługopóźniejodgrywałyoneolbrzymiąrolęwpolityceeuropejskiej,znaczniewięk-
polityki
dynastycznej
sząniżprzecenianedziś,awówczasdrugorzędnesprawygospodarcze.Nawetwmo-
narchiachelekcyjnych,jakPolska,CzechyiWęgry,zgromadzeniaelektorów,przeważ-
niezłożonezmagnatówwychowanychwkulciezasadydziedziczenia,liczyłysięprzede
wszystkimzpochodzeniemelekta.Zygmuntwciążniemiałdziecizprawegołoża,a
27
