Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kunowemuustrojowi
DomRadziwiłłów
Radziwiłłowie,herbuTrąby-wedługwłasnychpanegirystówwywodzilisięod
Lizdejki,ostatniegolitewskiegoKrywe-Krywejte(wielkiegokapłana)-naarenę
dziejowąweszlipouniihorodelskiej(1413).Wówczastokasztelanwojnicki
Jordanmiałnadaćswójherb-Trąby-HreorowiOstykowi(Ościkowi)Rady-
wiłowi,przodkowiRadziwiłłów-takprzedstawiałgenezęrodubliskiowym
czasomheraldykBartoszPaprocki,chociażsamanazwarodupochodzi
najprawdopodobniejodimienianajstarszegosynaOścika-Radziwiłła.Radzi-
wiłłowiejużodXVwiekupiastowaliwysokiegodnościnawileńskimdworze
wielkoksiążęcym.WwiekuXVIdowielkiegoznaczeniadoszlidwajbracia
stryjeczni:MikołajNCzarnyN(zm.1565)iMikołajNRudyN(zm.1584),którego
siostraBarbarazostałamałżonkąkrólaZygmuntaIIAugusta(1547).Synem
NCzarnegoNbyłMikołajKrzysztofNSierotkaN(zm.1616),wojewodawileński
HerbTrąby
imarszałekwielkilitewski,zaśprawnukiem-MichałKazimierzNRybeńkoN(zm.
1762),hetmanwielkilitewskiiwojewodawileński,ojciecKarolaStanisława
NPanieKochankuN.OdNRudegoNpochodziłKrzysztofNPiorunN(zm.1603),hetmanwielkilitewskiiwojewoda
wileński,zasłużonytowarzyszwalkkrólaStefanaBatorego,jegownukiemzaśbyłJanusz(zm.1655),hetman
wielkilitewskiiwojewoda
wileński.TaliniaRadziwił-
łowskaprzeszłanakalwinizm.
JanuszRadziwiłłwwiększym
stopniuniżjegopoprzednicy
przejawiałlitewskisepara-
tyzm,doprowadzającpodczas
IIwojnypółnocnej(1655-1660)
dougodyzKarolemXGusta-
wemwKiejdanach(1655),
oznaczającejpróbęoderwania
WielkiegoKsięstwaLitewskie-
goodKoronyipowiązaniajej
zeSzwecją.Skutkiemtego
byłoosłabieniepotęgiRadzi-
wiłłów,którzynaLitwieustą-
pilimiejscaSapiehom.Dopo-
przednichwpływówiznacze-
niaprzywróciliródwpołowie
FragmentpałacuRadziwiłłówwOłyce(dawnewojewództwowołyńskie;obecnieUkraina).
XVIIIwiekuMichałKazimierz
PierwszyzamekzbudowałwOłyceMikołajRadziwiłłDCzarnyπwXVIwieku.Barokową
NRybeńkoNiKarolStanisław
rezydencjęwystawiłwpołowieXVIIIwiekuMichałKazimierzRadziwiłłDRybeńkoπ
NPanieKochankuN.
Pułtuskiem(1703),możnajużbyłomówićtylkooowychwspomnianychburdach
sejmikowych,zajazdachsąsiedzkich,pieniactwiesądowym,nieudolnieorganizowa-
nychkonfederacjach.Towarzyszyłatemuobojętnośćnasprawymiędzynarodowe,
którąpóźniejtakprzedstawipoeta:DNiechnacałymświeciewojna,bylepolskawieś
zaciszna,bylepolskawieśspokojnafl(StanisławWyspiański,Wesele).
Większośćśredniejszlachtyutrzymywałasięnadotychczasowympoziomie
zdużymwysiłkiem,polegającymgłównienazwiększaniupowinnościchłopskich,
aleoczywiściezdarzałysiępojedynczewypadkiawansu:ktośwybiłsięmajątkowo
lubpolitycznie,zdobyłkrzesłowsenacie.Innipędziliżywotwgranicachswojej
ziemi,whoryzonciepolitycznymokreślonymprzezlokalnysejmik,służącdosłownie
17
