Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Budowaniepodstawniepodległegopaństwapolskiego
Borykającysięztrudnościamiwewnętrz-
nymigabinetMoraczewskiegopodałsięosta-
tecznie16stycznia1919r.dodymisji.Tego
samegodniapowołanonowyrządzIgnacym
Paderewskimnaczele.Formalniebyłtoga-
binetfachowyibezpartyjny,wrzeczywistości
sterwładzyprzechodziłwręceugrupowań
centroprawicowych.Premierobjąłtakżenewral-
gicznyresortsprawzagranicznych,awśród
ministrówznaleźlisięludzieobardzoróżnej
przeszłościipowiązaniach.Sprawywewnętrz-
nepowierzonoStanisławowiWojciechowskie-
Ryc.10.IgnacyPaderewskiorazWoodrowWilsonprezydentStanów
Zjednoczonych,kartkapocztowa(zbioryprywatne).
mu,byłemusocjaliście,wybitnemudziałaczo-
wispołecznemuiprzyszłemuprezydentowi,
abardzoistotneMinisterstwoSkarbuobjąłpo-
chodzącyzWielkopolskiJózefEnglich.Mo-
mentutworzeniagabinetuPaderewskiegomoż-
nauznaćzazakończenieformowaniajednoli-
tegoośrodkawładzypaństwowej,gdyżzostał
onprawienatychmiastuznanyprzezpoznańską
NRL,KNPwParyżu,atakże,cobyłoniezwyk-
leistotne,naareniemiędzynarodowej.Naj-
wcześniej(30stycznia1919)uczyniłytoStany
Zjednoczone,atrochępóźniejFrancja(23lute-
go1919),którajakopierwszaakredytowałaprzyrządziepolskimswegoprzedstawiciela,
orazWielkaBrytania(25lutego1919)iWłochy(27lutego1919).
KształtowaniegranicIIRzeczypospolitej
Jednymznajważniejszychzadań,którestanęłyprzedpowstającymw1918r.państwem
polskim,byłoustaleniejegokształtuterytorialnego.Powszechniezgadzanosięzpoglądem,
żeodrodzonaRzeczpospolitapowinnaobjąćziemiewszystkichtrzechzaborów,alerównie
powszechnebyłoprzekonanie,żeniemożeonazostaćodbudowanawgranicachprzed-
rozbiorowych.Niedałosiębowiempominąćfaktunarodzeniasięw2.połowieXIXwieku
nowożytnychruchównarodowych,awięcniemożnabyłowysuwaćpretensjidotych
terenówwchodzącychprzedrozbioramiwskładpaństwapolskiego,którewciąguXIX
wiekuutraciłyswójpolskicharakter.Odnosiłosiętoprzedewszystkimdoobszarówna
wschodzie,gdziepojawiłysięnarody:ukraiński,białoruskiilitewski.Trzebabyłotakże
zrezygnowaćztychzachodnichskrawkówRzeczypospolitej,któreuległycałkowitej
germanizacji.Zdrugiejzaśstronynależałoupomniećsięoziemie,które,jakŚląsk,odpadły
odpaństwapolskiegoprzedwiekamilubdoniegonigdynienależały,alegdzieujawnił
sięsilnyżywiołpolski,jaktomiałomiejscewpołudniowejczęściPrusWschodnich.
Sytuacjękomplikowałdodatkowofakt,iżPolacyniemoglisamirealizowaćswychaspiracji
terytorialnych,alemusielisięliczyćzestanowiskiemiinteresamiwielkichmocarstw,
zwłaszczaWielkiejBrytaniiiFrancji.
Powszechniewiedziano,żepolskagranicanazachodziezostanieustalonaprzezkonfe-
rencjępokojową.TakuważałzarównoPiłsudski,jakiutworzonawPoznaniuNaczelna
koncepcje
terytorialne
17
