Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Budowaniepodstawniepodległegopaństwapolskiego
wPłockieizbliżyłysiędoTorunia.Celemtejope-
racjibyłoprzerwaniepołączeniazGdańskiem,
skądnadchodziłytransportyamunicjiibroni,a
ponadtozdobycieprzeprawnaWiślei,podobnie
jakw1831r.,zaatakowanieWarszawyodzachodu.
Grupatautraciłałącznośćzeswymsztabemgłów-
nyminiemiaławiadomościnatematrozwojusy-
tuacjipodWarszawą.18sierpniarozgorzałyzacię-
tewalkioPłock.Pięknąkartęzapisałwówczas
oddziałżandarmeriimjr.Mościckiego,który,wsparty
przezludnośćcywilnąiniewielkieoddziałymiej-
scowegogarnizonu,obroniłmostnaWiśleiwyparł
napastnikówzmiasta.Takżeinatymodcinku
Ryc.34.Polskiplakatpropagandowyzokresuwojnyzbolszewi-
kami(BibliotekaJagiellońskawKrakowie).
Rosjanierozpoczęliodwrót.GdypodWarszawą
zdecydowałysięlosyofensywysowieckiej,napo-
łudniowymodcinkufrontugroźbazawisłanad
Lwowem,któryBudionnyusiłowałzająćnagłym
atakiem(17sierpnia).NapolachZadwórza,które
miałyprzejśćdohistoriipodmianempolskichTer-
mopil,zastąpiłmudrogę,złożonygłówniezmło-
dzieży,oddziałochotnikówkpt.BolesławaZającz-
kowskiego.Wcałodziennej,nierównejwalcezgi-
nęłoichponad300,aleofiarataniebyładaremna.
Polskieoddziałypościgowezdążyłydotrzećpod
miastoiwyprzećstamtądbolszewików.Budionny
dopieropopewnymczasiezrezygnowałzezdoby-
waniaLwowai,wypełniającdawny,nieaktualnyjużrozkazMichaiłaTuchaczewskiego,
skierowałsięnaLubelszczyznę.JegoarmiępokonanopodKomarowem(31sierpnia),
bitwapod
Komarowem
wostatniejwielkiejbitwiekawaleryjskiejXXwieku.Wpierwszychdniachwrześnia
wojskapolskiestanęłynabrzegachBugu.Rozpoczęłasiękolejnafazawojny,ajejnajważ-
niejszewydarzeniestanowiłazwycięskabitwanadNiemnem(od20do28września1920),
którejszczytowympunktembyłyzmaganiaoLidę.
Rozgromieniwwielubitwachbolszewicyrozpoczęliodwrótnacałejlinii,ainicjatywa
przeszłaponowniewręcedyplomatów.Bezpośrednierokowaniazostałypodjętewpołowie
sierpnia1920r.wMińsku.Początkowodelegacjamoskiewskapostawiłaniezwykleciężkie
rozmowy
warunki,którychprzyjęciesprowadziłobyPolskędoroliwasalnegopaństewka,kolejnej
pokojowe
republikisowieckiej.Zgodnieznimi,pomijającfrazesyouznaniuniezależnościisuweren-
wMińsku
nościPolskiorazrezygnacjizkontrybucjiwojennych,Polskamusiałabym.in.przyjąć
linięCurzona(zdrobnymipoprawkami)jakogranicę,zlikwidowaćswąarmięorazprze-
kazaćRosjicałeposiadaneuzbrojenieizakładyprzemysłuzbrojeniowego.Wykonanie
tychpostanowieńmiałobysięodbywaćpodkontroląstacjonującejnanowejgranicy
ArmiiCzerwonej.
PoklęscepodWarszawądyplomacibolszewiccywycofalisięzwygórowanychżądań,
asamerokowaniaprzeniesionodoRygi.Wobeczbliżającejsięzimyibrakumilitarnego
rozstrzygnięcia,gdyżArmiaCzerwonamimowieluklęskniezostałaprzecieżzniszczona,
obiestronyzdecydowałysięnaprzerwaniewalki.12październikapodpisanopreliminaria
pokojowe,asiedemdnipóźniejustałydziałaniawojenne.Wojna,przynajmniejnapolach
33
