Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Uwagiwstępne
PracaobejmujedziejePolskiod1918do1945r.Sątodośćoczywiste,chociażmniej
wyraźneniżwprzypadkuinnychokresów,graniceomawianejepoki.Oilenieulegawątpli-
wości,żejesieńroku1918stanowinaturalnącezurępomiędzyhistoriąPolakówwalczących
oodzyskanieniepodległościadziejamiodrodzonegopaństwapolskiego,otylejesttakże
faktem,żeoustaleniedokładnejdatyodzyskanianiepodległościzaciętesporytoczyłysię
takwokresiemiędzywojennym,jakipoIIwojnieświatowej.Niebyłytozresztąrozważania
tylkoteoretyczne,bowiemprzyjęciezapoczątekodrodzonejpolskiejpaństwowościjakie-
gośkonkretnegowydarzeniaoznaczałorównocześnieuznanieszczególnychprawdo
sprawowaniawładzywodbudowanympaństwiewłaśnietegougrupowaniapolitycznego,
któreztymfaktembyłozwiązane.Niebyłowięcdziełemprzypadku,żeostatecznie
wokresiemiędzywojennymzadatętakąuznano11listopada-dzieńzakończeniaIwojny
światowej,któryzbiegałsięzpowrotemJózefaPiłsudskiegodoczynnegożyciapolitycz-
nego.PoIIwojnieświatowejprzyjęto,żetymprzełomowymmomentembył7listopada,
kiedytoutworzonowLublinielewicowyrządoogólnopolskichaspiracjach.Taostatnia
databyładlaówczesnychdecydentówpodwójniekorzystna,gdyżprzypadałanatensam
dzień,coobchodykolejnychrocznicprzejęciawładzyprzezbolszewikówwRosji,awedług
oficjalniejinterpretacjiwłaśniedziękitemuPolskapowróciłanapolitycznąmapęEuropy.
Jeszczewięcejwątpliwościmożebudzićcezurakońcowa.Przebiegwydarzeńwostat-
niejfazieIIwojnyświatowejspowodował,żegdynajednymbrzeguWisły,podosłoną
ArmiiCzerwonej,zaczynanobudowaćpodwalinynowegoustroju,nadrugimtrwała
wdalszymciąguokupacjaniemieckainiemalcaływysiłekpolskiegopaństwapodziemnego
skierowanybyłnawalkęzsiłamizbrojnymiIIIRzeszy.Tenbrakwyraźnejgranicyrozdzie-
lającejobieepokidotyczyłnietylkosprawściślewewnętrznych,bowiemróżnestanowiska
wobeckwestiipolskiejistniałytakżenaareniemiędzynarodowej.Odlata1944r.Związek
RadzieckiuznawałzajedynyośrodekwładzyutworzonywówczaszjegoinspiracjiPolski
KomitetWyzwoleniaNarodowego,podczasgdydlapozostałychaliantówlegalnąreprezen-
tacjąbyłwdalszymciągurządpolskiwLondynie.Tadwoistośćznalazłatakżeodbicie
7
