Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ŚwiatodWiosnyLudówdoIwojnyświatowej
rozgłossprawy
włoskiej
zamachna
NapoleonaIII
układywPlombieres
\
szachowanie
monarchiiaustriackiej
dowej.JednakżepierwszykrokCavourawtymkierunkuwpostaciudziałuwwojnie
krymskiejnieprzyniósłzrazużadnychwidomychkorzyści,ministerwróciłbowiem
zParyżaniewytargowawszynawetmałegoksięstwawłoskiego.Nieulegajednak
wątpliwości,żesprawawłoskauzyskaławówczaswEuropieszerokirozgłos.Uczest-
nicykongresuzapewniliWłochów,żewkrótcenadejdączasykładącekresich
cierpieniom.
Zpoczątkiem1858r.doszłodowydarzenia,które,wydawałosię,doprowadzi
dodecydującegorozstrzygnięciakwestiiwłoskiej.14styczniastaryspiskowiecire-
wolucjonistazeszkołyMazziniegohrabiaFeliceOrsiniwrazzkilkomatowarzy-
szamirzucilitrzybombywpobliżujadącejdooperyparyskiejparycesarskiej.Za-
miaremOrsiniegobyłousunięcieNapoleonaIIIiutworzenieweFrancjisocjalde-
mokratycznejrepubliki,któradałabypoczątekrewolucjiświatowejidoprowadziła
douzyskaniaprzezWłochówpełnejniezawisłości.
DWyczynDspiskowcadoprowadziłdopoważnegowstrząsuwopiniipublicznej.
141przygodnychwidzówiprzechodniówzostałorannychlubzabitych.Cesarz
icesarzowawyszlizzamachubezszwanku.Eugeniazachowałasiędzielnie,Napole-
on,początkowobladyidrżący,rychłojednakdoszedłdorównowagipsychicznej.
Wnastępnychtygodniachcesarzprzeżyłwieledalszychzamachów.Jegopostawa
wstosunkudozamachowcównacechowanabyłaumiarem.Zatwierdziłwprawdzie
wyrokśmierciprzeciwkogłównemuzamachowcowi,alezezwoliłnazamieszczenie
wDMonitorzeDtzw.testamentuOrsiniego,którym.in.brzmiał:DZaklinamWasz
Majestat,bydałItaliiniepodległość.NiechPanuwolnimojąOjczyznę,abłogosła-
wieństwo25milionówobywatelizapiszesiępanutrwaleupotomnościD.
WkrótcepotemNapoleonzaprosiłCavoura,byodwiedziłgowczasiejegopo-
bytuwkurorciePlombieres,codoszłodoskutku21VII1858.Wczasiespotkania
`
omówionocelimetodywojnyzaczepnejprzeciwkoAustrii.Napoleonnieprzyrze-
kałjednakcałkowitegozjednoczeniaWłochpodpanowaniemdynastiisabaudz-
kiej,leczobiecywałjedyniepowiększeniePiemontuokrólestwolombardzko-we-
neckieiswojepośrednictwowutworzeniu,podpatronatempapieża,Włoskiego
ZwiązkuPaństwowego,wktóregoskładweszłobyjeszczeksięstwoToskanii.Nato-
miastpozaowymZwiązkiempozostałobyPaństwoKościelnezRzymemjakosto-
licąorazKrólestwoNeapolu,gdziedoszłobyjedyniedozmianydynastii.Wzamian
zauwolnienieWłochFrancjamiałaotrzymaćSabaudięiNiceę.Ponadtosojuszfran-
cusko-piemonckimiałzostaćumocnionyzwiązkiemdynastycznym-córkaWikto-
raEmanuela,Klotylda,miałapoślubićksięciaJerôme)aNapoleona.KrólPiemontu
rozumiejąc,jakwielkąwagęprzykładacesarzdotegowarunku,zgodziłsięna
tomałżeństwowbrewswymuczuciomojcowskim,jakożemłodą16-letniąksięż-
niczkęoddawałstaremucynikowiihulace.
Istotnymwarunkiemprzymierzabyłotakiepokierowanieprzyszłymiwypadka-
mi,byFrancjanieokazałasięstronąłamiącąpokójaniteżpaństwemprowadzącym
akcjęrewolucyjną.Powódwojnymusiałmiećcharakterczystodyplomatyczny,
arzecząCavourabyłopostaraćsięoodpowiednipretekst.
Napoleon,zyskawszypoparcieRosjidlaswychplanówwłoskich,uważałsytuację
międzynarodowązakorzystnądlaFrancji.Państwotonieczułosięwprawdziena
siłach,byprzystąpićdowojnyprzeciwAustrii,ale,zrażonepostawąaustriackąwczasie
wojnykrymskiej,obiecałoszachowaćmonarchięhabsburskąkoncentracjąswychwojsk
nadjejpółnocnągranicą.CoprawdawsamejFrancjiniebyłonastrojówprowojen-
nych,nieopowiadałasięrównieżzawojnącesarzowazuwaginasweklerykalnena-
stawienie,podobniejakniektórzyministrowieiznacznaczęśćopiniipublicznej,ale
cesarz(zdopingowanyzamachemOrsiniego)postanowiłnadalkroczyćrazobraną
drogą.10XII1858NapoleonzawarłzPiemontemukładsojuszniczy,namocyktóre-
52
