Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WielkiewojnyXXwieku(1914-1945)
pogorszenie
sytuacjiwRosji
trudnościFrancji
kłopotyzzaopatrzeniem
wojskaangielskiego
karabinów,karabinówmaszynowych,działiamunicji,copozwoliłouzupełnić
ogromnestratyponiesionenafroncie.Nieudałosięwprawdziestworzyćnowych
formacji,alerozpocząłsięproceslepszegowyposażeniaistniejącychdywizji
(zwiększonoliczbęckm-ówwbatalionachz2do4,adziałwdywizjachpiechoty
z42do60).
ZnaczniegorzejprzedstawiałasięsytuacjawRosji.Wprawdzieprzemysłrosyj-
skizdołałniecozwiększyćprodukcjękarabinów,karabinówmaszynowych,dział
iamunicji,alebyłtowzrostniewystarczający.Zpowodubrakubroniniemożna
byłouzupełnićogromnychstrat,jakieponiosłydywizjefrontowe,abrakamuni-
cjiuniemożliwiałpodejmowaniewiększychoperacjizaczepnych.Zaznaczyłysię
równieżbrakiwkadrzeoficerskiej,coutrudniałom.in.szkolenierekrutów.Rosja,
mimoogromnychrezerwludzkich,niebyławięcwstaniewystawićwięcejdywizji
niżte,którezmobilizowanonapoczątkuwojny.
RównieżFrancjaprzeżywałaogromnetrudności.Wwynikudziałańwojen-
nychutraciłabowiemznacznączęśćswegozagłębiawęglowegoiprzemysłowego,
któraznalazłasiępodokupacjąniemiecką.Pomimotoudałosięstworzyćnowe
zakładyprzemysłuzbrojeniowegowgłębikrajuorazuruchomićimportuzbro-
jeniaisurowców,główniezeStanówZjednoczonych.Dopoczątku1915r.udało
sięrządowifrancuskiemupodwoićprodukcjęamunicjiorazzwiększyćprodukcję
karabinówidział,zwłaszczaciężkich.Wcorazwiększymstopniuwykorzystywa-
noteżwojskakolonialne,którenapływałyzposiadłościafrykańskichFrancjido
metropolii.
PrzemysłzbrojeniowyWielkiejBrytanii,nastawionygłównienapotrzebyma-
rynarki,stosunkowowolnoprzystosowywałsiędozaspokajaniapotrzebwielkiej
armiilądowej,którązamierzałstworzyćlordKitchenerprzewidującwojnędługo-
trwałą.Początkowowystępowaływięcbrakiwuzbrojeniupiechotyiartyleriioraz
wprodukcjiamunicji.Ztrudemorganizowanonowewielkiejednostkiarmiilą-
dowej,zwłaszczażeażdo1916r.niewprowadzonowWielkiejBrytaniipowszech-
negoobowiązkusłużbywojskowej.Domaja1915r.nakontynencieeuropejskim
znajdowałosiętylko6korpusówbrytyjskich,12dywizjipiechotyi3dywizje
kawalerii.Dalszedywizjeszkoliłysięnawyspachimogłyonezostaćprzywiezione
doFrancjidopierowokresiepóźniejszym.Zaczętonatomiastściągaćoddziały
zdominiówikolonii;przybywałyonerównieżnaBliskiWschód,gdziemiałybyć
użyteprzeciwkoTurcji.
Pierwszemiesiące1915r0nafrontachzachodnimiwschodnim
krwawewalki
rosnącestraty
Pomimowyczerpaniaobuwalczącychstron,wobecnikłychnadzieinazawarcie
pokoju,naobugłównychfrontachdoszłojeszczezimą1915r.dogwałtownych
ikrwawychwalk.AtakinapozycjeniemieckiewrejonieSoissonswstyczniu
1915r.podjęła6.Armiafrancuskagen.Maunoury’ego,nacoNiemcyodpowie-
dzielikontrofensywą.Od16lutegodo20marcatoczyłasięwielkabitwazimowa
wSzampanii,gdzie4.Armiafrancuskapróbowałabezskutecznieprzełamaćpo-
zycje3.Armiiniemieckiej.ObieakcjeofensywnekosztowałyFrancuzówokoło
240tys.ludzi,wtymblisko70tys.zabitych.Stratyniemieckiewobutychbitwach
byłyprzeszłoopołowęmniejszeirazjeszczeuwidoczniłasięprzewagaobronynad
atakiem.RównieżAnglicypróbowaliprzełamaćpozycjeniemieckiewrejoniena
zachódodLille,aleiteusiłowaniaokazałysiębezskuteczne.Doprzełamaniacoraz
lepiejufortyfikowanegofrontuwwojniepozycyjnejpotrzebnabyłasilnaartyleria
ciężkainajcięższaorazwielkieilościamunicji,atycharmiepaństwzachodnich
82
