Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
WIELKAKONWERGENCJA
Słyszałem,jakwwygłaszanychzmarszuuwagach,wprzygotowanych
wcześniejprzemówieniachorazwrozmowachprywatnychtestowałideę,że
wprzyszłościnieuniknionebędzierozprzestrzenianiesiędemokracji,otwar-
tegospołeczeństwa,gospodarkirynkowej,atakżewzmocnieniepozycjijed-
nostki.Przykładtakiegomyśleniapojawiłsięnawspólnejzprezydentem
ChinJiangZeminemkonferencjiprasowejwPekinie27czerwca1998r.,
kiedyClintonimprowizował:„Istotnejest,żeniezależnieodbrakuzgody
międzynamicodominionychdziałań,ChinyiStanyZjednoczonemuszą
iśćnaprzód,azuwaginaprzyszłylosświatamusząobraćwłaściwykie-
runek.Siłahistoriiwprowadziłanaswnowąepokęludzkichmożliwości,
alenaszemarzeniamogąbyćuznawanezaswojejedynieprzeztenarody,
którychobywatelenietylkoponosząodpowiedzialność,aleciesząsięrównież
wolnością”.Powstrzymałsięwszakżeprzedlansowaniempomysłu,żepożą-
danymefektemtakiegoprocesubyłobypojawieniesięczegośwrodzajusamo-
rządnejwspólnotyświatowej,niemówiącjużouzgadnianiujejpowstania8.
Terazżyjemywinnymświecie.Momentjednobiegunowy–je-
śliwogóleistniał–jużprzeminął.Nawetnajbardziejjednostronnie
nastawioneumysływWaszyngtoniezaczynająpowoliprzyznawać,
żedlainteresówamerykańskichpewneglobalneregułymogąbyć
właściwiekorzystneimogąimsprzyjać.Iwtymzresztąprzypadku
wyzwalaczemnowegomyśleniastałosiębezpośredniewyzwanie
geopolityczne.W2011r.RobertGates,ówczesnysekretarzobrony,
nalegałwprzemówieniupodczasdialoguShangri-La9,abyChiny
przestrzegaływswoichdziałaniachnaMorzuPołudniowochińskim
ustaleńKonwencjioprawiemorza.Byłotożądanieuzasadnione.
Gatespoczułsięjednakzakłopotany,gdyktośzapytałgo:nKiedy
USAzamierzająratyfikowaćKonwencjęoprawiemorza?”.
Sporomądrościkryjesięwporzekadle,żeludzieżyją-
cywszklanychdomachniepowinnirzucaćkamieniami.Jeśli
8
Ibid.,ss.330–331.
9
Doroczne,międzyrządoweforumbezpieczeństwa,organizowaneprzezniezależnyInstitutefor
StrategicStudies–przyp.tłum.
