Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
9
I.A.Cholmsen12,atakżepolskiautorLeonMitkiewicz13iinnipolscybadacze.
JanDąbrowskiwswojejswojejpracypoświęciłkilkanaściestrontejoperacji14.
Wszyscywymienieniautorzy,opróczA.KolenkowskiegoiKamieńskiego15,
niekorzystalizrosyjskichmateriałówarchiwalnych.
Problematykamilitarnapierwszejwojnyświatowej,aszczególniedziałania
operacyjnenaobszarzefrontuwschodniego,wmałymzakresiesąopracowane
przezwspółczesnychpolskichbadaczy16.Prekursoramitychbadańpodrugiej
wojnieświatowejbylidwajwybitniprofesorowie:MieczysławWrzosek17iMa-
rianZgórniak18.Operacjamazursko-augustowskaz1915r.,mimożetoczyła
sięnanaszychziemiach,teżnieznalazłasięwsferzezainteresowańhistory-
ków19.Złożyłosięnatowieleprzyczyn,alenajważniejszaznichtoutrudniony
dostępdomateriałówarchiwalnychznajdującychsięwMoskwie.
Sporowysiłkunależałowłożyć,żebyzbadaćstrukturyizasadyfunkcjono-
waniaposzczególnycharmii.Pomocnewtymbyły:przedwojenneopracowa-
nieJanaDąbrowskiego20iwspółczesneJanuszaPajewskiego21.Ponadtodo
zgłębieniawiedzyooperacjiiarmiiniemieckiejbardzoprzydatneokazałysię:
opracowanieSztabuGeneralnegoarmiirosyjskiej22,praceD.Sępa(pseudoni-
m)23,H.Kuhla24,E.O.Volkmanna25oraznajnowszyprzyczynekpoświęcony
12I.Cholmsen,Mirowajawojna.NaszioperaciinaWostoczno-Pruskomfrontiezimoju1915g.Wospomi-
nanijaimysli,Paryż1935.
13L.Mitkiewicz,BitwazimowanaMazurach(6-21II1915r.),Warszawa1936.Książkataopracowana
zostałagłówniewoparciuowspomnianewcześniejsolidnestudiumniemieckie,aszczególniejego
trzecirozdziałopartynaarchiwaliach,aobejmującywalkinawschodzieodstyczniadokońcakwiet-
nia1915r.DerWeltkrieg1914bis1918...
14J.Dąbrowski,Wielkawojna1914-1918,t.I(dos.503),t.II(dos.1026),Warszawa1937.
15Kamienskij,GibielXXkorpusa.(Poarchiwnymmateriałamsztaba10.Armii),s10schiemami,2kroki
i2otczetnymimkartoczkami,Piotrogród1921.
16S.Czerep,OperacjewołyńskieofensywyBrusiłowa4czerwca-10sierpnia1916r.,Białystok1999;
idem,BitwapodŁuckiem.Walnestarciezbrojnekampanii1916rokunawschodnimteatrzewydarzeń
militarnychpierwszejwojnyświatowej(4czerwca-10lipca),Białystok2003;idem,Łuck1916,Warsza-
wa2002;PracadoktorskaPiotraMarciniakaobronionanaUniwersytecieŁódzkim:P.Marciniak,
Operacjałódzka1914,Łódź2007;Ukazałasięteżsolidnapracahabilitacyjna:J.Snopko,Finałepopei
LegionówPolskich1916-1918,Białystok2008.
17M.Wrzosek,Polskieformacjewojskowepodczaspierwszejwojnyświatowej,Białystok1997;idem,
PolskiczynzbrojnypodczasIwojnyświatowej,Warszawa1990.
18M.Zgórniak,1914-1918.StudiaiszkicezdziejówIwojnyświatowej,Kraków1987.
19Jedyniekrótkiartykułzamieszczonyzostałwopracowaniuzbiorowym:Z.Palski,PrusyWschodnie
wIwojnieświatowej,[w:]DziałaniamilitarnewPrusachWschodnich,red.nauk.W.Wróblewski,War-
szawa1998.Operacjimazursko-augustowskiejdotyczypodrozdziałpt.Drugabitwanajeziorachma-
zurskich,s.256-265.Wokresiepodrugiejwojnieświatowejproblematykąoperacjimazursko-augu-
stowskiejniezajmowanosięteżwhistoriografiiradzieckiej,rosyjskiejaniteżniemieckiej.
20J.Dąbrowski,op.cit.
21J.Pajewski,Pierwszawojnaświatowa1914-1918,Warszawa1991.
22WoorużennyjasiłyGermaniipodannymk1maja1907goda.IzdanijeGławnogoUprawlenijaGeneral-
nogoSztaba,Petersburg1907
23D.Sęp,Zarysorganizacjiarmiiniemieckiej,b.m.w.,1916.
24H.Kuhl,Germańskijgeneralnyjsztab,Moskwa1922.
25E.O.Volkmann,Wielkawojna1914-1918.PracaopartanaurzędowychźródłachArchiwumRze-
