Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
l
25
Wroku1900JamesLaurenceLaughlinopisałzbiórreguł,
októrymmowa,poczymdodał:nNaturalniepaństwaniezawsze
miałyjednoznaczneiczytelnekoncepcjedotyczącetegorodzaju
pieniądza,przezcozasadywymienionepowyżejwyłoniłysięwy-
łączniewnastępstwieewolucji,doktórejdoszłowskutekdoświad-
czeń”(Laughlin1900,s.113–114).
TakwięcCipolla,Laughliniinniautorzy4zwracalizawszeuwa-
Zespół
gęnafakt,jakwielepotrzebabyłoczasu,bywypracowaćzespół
zasadnor-
matywnych
zasadnormatywnych,pomimojegoprostoty.Niniejszaksiążkama
wyłoniłsię
służyćzrozumieniurozbieżnościmiędzyprostotąteoriiatrwaniem
jejewolucji.Analizujemywtymceluwydarzeniazlat1200–1850,
napodstawie
doświadczeń
biorącpoduwagętrzyaspektytegoprocesu.
Popierwsze,dlapowstaniazbiorunormnieodzownebyłood-
krycieistotnychkoncepcjidotyczącychpieniądzaiodrzuceniein-
nych.Upłynęłowieleczasu,zanimteoretycydoszlidoprzekonania
owyższościmonetpełniącychfunkcjężetonównadpieniędzmi
opełnejzawartościkruszcu5.Podrugie,trzebabyłoopracować
technologiepozwalającewytwarzaćmonetyżetonowe.Potrzecie,
wprocesiepróbibłędówdecydencipolitycznimusielipoznaćce-
chynowychinstytucji.
Powolnaewolucjawskutekdoświadczeńumożliwiaspoglądanie
zfascynującejperspektywynarozwójteoriiiinstytucjimonetar-
nych.Dochodziłowtymczasiedowieluinterakcjimiędzytrzema
sferami—teorii,technologiiorazeksperymentów.Komentatorzy
staralisięwyciągaćwnioskizobserwacji,opracowującjedno-
4
AlbertFeavearyearnastępującopiszeosytuacjiwWielkiejBrytaniiwXVIIIwieku:nFakt,żepomimodogłębnego
omawianiasprawgospodarczychprzezznacznączęśćstulecianieopracowanoodpowiednichrozporządzeńdotyczących
drobnychpłatności,możesięnamwydawaćdośćznaczący,gdyżprzywykliśmydodobrzezarządzanegopieniądza
żetonowego,któryjestnietylkoużytecznyiwręczniezastąpionydlaspołeczeństwa,aleponadtowdłuższejperspektywie
czasowejzapewniapokaźnekorzyścipaństwu.Odnajdawniejszychczasówzapewnienieodpowiedniejpodażydrobnych
monetprzysparzałoogromnychtrudności”(Feavearyear1963,s.169–170).
5
nRozwójpolitykimonetarnejodbywałbysięzmniejszymitrudnościami,gdybymniejpoważanokoncepcjępieniądza
wynikającązideitowarowegopieniądzakruszcowego.Przeztrwałośćtejkoncepcjiuważanejzarozwiązanieidealneewolucja
funkcjonalnegosystemuwymienialnegonakruszecpieniądzapełniącegofunkcjężetonówbyłahamowanaiopóźniana”
(Usher1943,s.196).
