Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Nieziszczalnemarzenie
Bentham,intelektualnyojciecutylitaryzmu,nazwałprzyrodzone
prawanretorycznymnonsensem,nonsensemnaszczudłach”11.
SłynnaksiążkaEdwardaHallettaCarra,meTwentyYears)
Crisis,napisanapodkonieclattrzydziestychXXwieku,powszech-
nieuchodzizaklasycznąkrytykęliberalizmuwodniesieniudo
stosunkówmiędzynarodowych12.Autorniebierzewniejnacel
omawianegotutajprzezemnieliberalizmukładącegonaciskna
prawajednostki.Carrniedarzyzbytwielkąestymąaniliberalizmu
modusvivendi,aniliberalizmupostępowego-wtamtymokresie
koncepcjetenienależałydocenionychideologii.Autorkrytykuje
liberalnyidealizmiutylitaryzm,wWielkiejBrytaniilattrzydzie-
stychideologieznaczniebardziejwpływowe13.Azatemmówiąc
oliberalizmie,Carrijamamynamyślicoinnegoiwnaszejkrytyce
pojawiasięniewielepunktówzbieżnych.
Niechcęprzeztopowiedzieć,żeliberalnyidealizmiutyli-
taryzmsąnieistotnelubniepomagająwzrozumieniufunkcjo-
nowaniasystemumiędzynarodowego.Sątojednakteorieróżne
odliberalizmupolitycznegoiocenaichużytecznościzpunktu
widzeniaanalizyzachowańpaństwwymagałabyodrębnychbadań.
Podrugie,terminównliberalizm”indemokracja”częstoużywa
sięzamiennielubłączyjezesobąwzwrociendemokracjalibe-
ralna”
.Niesątojednakpojęciatożsame,toteżnależyjerozróżnić
iwyjaśnić,jakmająsiędosiebie.Demokracjędefiniujęjakoustrój
oszerokiejbaziewyborczej,wktóregoramachobywatelemają
możliwośćwybieraniaswoichprzywódcówwokresowoorgani-
zowanychwyborach.Przywódcycinastępnietworząiwdrażają
regułyrządzącewspólnotąpolityczną.Zkoleiliberalizmobracasię
wokółprawjednostki:państwoliberalneuprzywilejowujeprawa
swoichobywateliichronijezapomocąustaw.
11
Za:DavidArmitage,meDeclarationofIndependence:AGlobalHistory,Harvard
UniversityPress,Cambridge,MA2008,s.80.
12EdwardHallettCarr,meTwentyYears)Crisis,1919-1939:AnIntroductiontothe
StudyofInternationalRelations,Macmillan,London1962[wydaniedrugie].
13KwestiętęrozwijaJeanneMorefieldwpracyCovenantswithoutSwords:Idealist
LiberalismandtheSpiritofEmpire(PrincetonUniversityPress,Princeton,NJ2005).
15
