Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Opożytkachzpożegnaniazłudzeń
manifestteoriirealizmuofensywnego-JohnaJ.Mearsheimera
doczekałsięunastłumaczeniawykraczającegopozatenmodel,
bliskodwadzieścialatpowydaniuzaAtlantykiem3.Tylkonieco
lepiejjestzpolskimiklasykamirealizmu.Pracetakichautorówjak
AdolfBocheńskifunkcjonująwstosunkowoniewielkichniszach
wydawniczychiniesąprzedmiotemszerokiejdebatyanizauwa-
żalnymiźródłamiważniejszychpolitycznychinspiracji.Zkolei
naprzykładtwórczośćWładysławaStudnickiegorezonujenieco
szerzej,alejednocześniejestbardzozacieklezwalczana4.Zwią-
zektychniedostatkówzmyleniempodstawowychkategoriiwe
współczesnejdebaciepublicznejwydajesięoczywisty.
Codosamejsiłyliberalizmujakoteoriiiideologiispraw
międzynarodowych,to,jaksięwydaje,maonawPolsceznacz-
niegłębszepodstawy,niżwielujestskłonnychsądzić.Wyrasta
bowiemnagruncienaszejtradycjiromantycznej,tazaśtrwale
ukształtowałapolskiemyśleniepolityczne-itozsiłątrudnochyba
porównywalnązjakimkolwiekinnymnarodem-zakorzeniając
wumysłachideeuniwersalnychpraw,postrzeganiastosunków
międzynarodowychprzezantynomięwolnośćversusautokracja,
prometeizmudemokratycznego.Atakżewidzeniepolitykiprzez
pryzmatmoralności,logikędawaniaświadectwaczylekceważenie
potęgimaterialnejnarzeczduchowej.Niezagłębiającsięwtewątki,
podjętezresztąprzyinnejokazji5,wartojednakzasygnalizować,że
hipotezaospecyficznymsplocieromantyczno-liberalnymwPol-
scewydajesięwznacznymstopniuwyjaśniaćfenomenstosunko-
womałejpopularnościwnaszymkrajuliberalizmujakoogólnej
teoriipolitycznej,ajednocześniejegoogromnejsiłyjakoteorii
3
JohnJ.Mearsheimer,Tragizmpolitykimocarstw,przeł.PiotrNowakowski,Jan
Sadkiewicz,Universitas,Kraków2020.
4
SławomirCenckiewicz,„TenStudnickitokompletnywariat”,czylikilkauwagna
marginesie„PolskizaliniąCurzona”,w:WładysławStudnicki,Polskazalinią
Curzona,WydawnictwoNowejKonfederacji,Warszawa2021.
5
BartłomiejRadziejewski,DługiWrzesień)39.Polskaofarakrwijakokatastrofa
wyobraźni,https://nowakonfederacja.pl/dlugi-wrzesien-39-polska-ofiara-krwi-
jako-katastrofa-wyobrazni.
Vii
