Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
MałgorzataBuchholz-Todoroska
kąpieliwwannachwypełnianychwodąmorską,stawianychwspecjalnychbudachczyszo-
pachtużprzybrzegu.Wzależnościodpotrzebiwskazańlekarzywodamogłabyćpod-
grzewana.Trzebaprzytymwspomnieć,żeosiemnastestulecietookres,kiedynadworach
królewskich,magnackichiziemiańskich,atakżewdomachbogacącejsięwielkomiejskiej
burżuazji,corazczęściejkorzystanozkąpielidomowych,acodziennahigienastałasięnie
tylkowyzwaniemmody,aleiwewnętrznąpotrzebąoświeconychEuropejczyków.
Pluskaniesięwwodziemorskiej,choćbydlasamejprzyjemnościduchaiciała,zyski-
wałocorazwięcejzwolenników.WdrugiejpołowieXVIIIw.modanamorskiekąpie-
ledotarłazAngliinapółnocnewybrzeżaFrancji,anastępnienaplażeHolandii,Belgii
iDanii.NajstarszekąpieliskonadbałtyckiepowstałowHeiligendammnaterenieksię-
stwaMeklemburgiiw1793r.
Budowaneodokoło1800r.instalacjekąpieloweułatwiałyzażywaniekąpielimor-
skich-ciepłychlubzimnych-wcynowychlubmiedzianychwannach.Skomplikowane
systemydoprowadzaniawodymorskiejdołaźni,filtrowaniaipodgrzewaniajejumożli-
wiałydostępdonowatorskichmetodleczniczychjaknajwiększejliczbiepacjentów.Ro-
dziłasięnowoczesnagałąźmedycyny-balneologia,atworzoneprzezniąproceduryime-
todyleczniczepodporządkowanezostałykonkretnymjednostkomchorobowym-tak
fizycznym,jakipsychicznym.Zbawiennywpływzimnychkąpielinamelancholię,nerwi-
cęidepresjębyłwówczasoczywistyidlalekarzy,idlapacjentów.PowszechnawiaraEu-
ropejczykówwozdrowieńcząmocsłonejwodyimorskiejbryzypowodowałażywiołowy
rozwójnowychprzemysłów,niezwykleintratnychiowielkimpotencjale,którynieprze-
rwanietrwadodniadzisiejszego.
Powstającepo1800r.kąpieliskanadZatokąGdańskąwBrzeźnie(1804)iSopocie
(1823),choćnowatorskienatymterenie,sięgałypowzorceimetodyjużwEuropieznane
izsukcesemupowszechniane.AlzackidoktorJeanGeorgHafnerprzybyłdoGdańska
wrazzarmiąnapoleońskąw1808r.,awroku1811otworzyłpraktykęlekarskąipopula-
ryzowałwGdańskukuracjewodne,wktórychozdrowieńczywpływniktjużniewątpił.
W1823r.zbudowałwSopociełaźnieoferująceciepłeizimnekąpielewwodziemorskiej3,
któredałypoczątekrozwojowiniewielkiejsennejosadywdobrzeprosperującekąpielisko
oambicjachleczniczychiklimatycznych.PrzyłaźnipostawiłHafnerdomnoclegowydla
kuracjuszy,ajegonastępcywpołowiewiekurozbudowalikompleksosalęteatralną,czy-
telnięiinneudogodnieniadlacorazliczniejszychletników4.
SzczególnąpopularnośćwszelkieformywodolecznictwawEuropieŚrodkowejza-
wdzięczająlicznymprekursoromiwytrwałympopularyzatoromtejmetodyterapii.
WśródnichwartowspomniećodziałającymwCzechachsamoukuianalfabecieVin-
cenzuPriessnitzu(1799-1851),twórcyzakładukąpielileczniczychwJesioniku(Freiwal-
dau,Frywałd),którywmomencieuruchomieniaw1826r.obsłużyłkilkunastuchorych,
aw1851r.już36tys.kuracjuszy!TowłaśnieodnazwiskaPriessnitzapochodzipolska
nazwaprysznica.Kąpieleciepłelubzimnewwannach,oblewaniezimną,spiętrzonąna
3J.E.Böttcher,DerSeebade-OrtZoppotbeiDanzig,Danzig1842.
4J.Dargacz,ZdziejówZakładuBalneologicznegowSopocie,[w:]Morzenaszeinienasze.Zbiórstudiów,
red.P.Kurpiewski,T.Stegner,Gdańsk2011,s.61-66.
