Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
WIELOWEKTOROWOŚĆPOLSKIEJPOLITYKIBEZPIECZEŃSTWAWXXIWIEKU.WYBRANEASPEKTY
ŻelaznakurtynadokonałapodziałuStaregoKontynentu,awprzyszłościcałego
świata,nadwaprzeciwstawneobozy-zachodniwolnyświatwspieranyprzezUSA,
umacniającyswojąsuwerennośćidobrobyt,orazblokpaństwsocjalistycznych,zdo-
minowanyprzezZwiązekRadziecki,któremupodporządkowanazostałatakżePolska.
Bilateralnyładmiędzynarodowyzapoczątkowałnowyokreswewzajemnychrela-
cjachpomiędzyniedawnymikoalicjantami,tzw.okreszimnejwojny.Charakteryzował
sięonwrogościąwstosunkachpolitycznych,wyścigiemzbrojeńipowstaniemwielu
sytuacjikonfliktowych,któreponowniemogłydoprowadzićdonowejświatowej
zawieruchywojennej.Przykładembyłachociażbyblokadalądowychszlakówzaopa-
trzeniowychBerlina,dokonanaprzezZSRRw1948roku,traktowanajakopierwszy
poważnykryzysnzimnejwojny”
.USAiinnepaństwazachodniemusiałypostawić
sobiedwazasadniczepytania:
Jakodsunąćgroźbęponownegowybuchukonfiktuświatowego,tymrazem
zMoskwąijejpaństwamisatelickimi?
Cozrobić,gdybyjednakdoszłodokolejnejwojny?
WażnymwydarzeniembyłoprzyjęcieprzezKongresUSAwczerwcu1948roku
uchwałytzw.RezolucjiVandenberga,któradawałatemupaństwumożliwośćza-
wieraniazinnymikrajamiporozumieńowzajemnymbezpieczeństwieiudzielania
impomocymilitarnej,szczególniewprzypadkuzagrożeniasowieckiego.Kilka
miesięcypóźniej,4kwietnia1949roku,wWaszyngtoniepaństwazachodniepod-
pisałytraktatwaszyngtoński(północnoatlantycki),namocyktórego24sierpnia
1949rokupowstałpierwszypowojennysojuszwojskowy-OrganizacjaTraktatu
Północnoatlantyckiego(NorthAtlanticTreatyOrganization,NATO).Jegoinicja-
torembyłówczesnyprezydentUSAHarryTruman.
Napoczątkuwskładorganizacjiweszło12państw,wtymUSAiKanada,atak-
że10krajóweuropejskich,zktórych5byłoczłonkamiUniiZachodniej(Belgia,
Francja,Holandia,Luksemburg,WielkaBrytania)[3].Składtenwkolejnychlatach
uległrozszerzeniuo30państw,ajakoostatniadoSojuszuw2020rokuwstąpiła
MacedoniaPółnocna.
Organizacjaodpoczątkuswegoistnieniamiałacharakterpolityczno-mili-
tarny.Sojuszskierowanybyłbowiemprzeciwpaństwomblokusocjalistycznego,
[3]
W1950r.utworzonostanowiskonaczelnegodowódcypołączonychsiłzbrojnychwEuropie(Supreme
AlliedCommanderEurope,SACEUR),któreobjąłgen.DwightEisenhower.Jestonozawszeobsadzane
przezamerykańskiegogenerała,jakosymboldominacjitegopaństwawSojuszu.Zkoleinaszczycie
NATOwLizboniew1952r.powołano:stałegosekretarzageneralnegoNATO,RadęPółnocnoatlan-
tycką(najważniejszyorganpolityczny),KomitetWojskowy(naczelnyorganwojskowy)orazkwaterę
głównąpołączonychsiłwEuropie(SupremeHedquartersAlliedPowersEurope,SHAPE).