Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
--
Marie-ClaudeMaurel,GuillaumeLacquement
redystrybucjąziemi,którychefektembyłozerwanieowejstrukturalnejciągłości.
Brutalnezmianysystemuwłasnościszłypoczątkowowstronęfragmentacjipo-
legającejnatransferzezieminarzeczdrobnejwłasnościchłopskiej,anastępnie
grupowaniagruntówwzwiązkuzkolektywizacją.Kolektywizacjazaś-czyli
zmuszanierolnikówdowstępowaniadokooperatywrolnych-narzuciłamodel
agrarnyopartynansocjalistycznej”doktryniewłasności,wypróbowanejwsystemie
sowieckim.Ziemijednaknieznacjonalizowanoinienastąpiłouznaniewspólnej
jejwłasności,ponieważzostałaonandobrowolniewniesiona”przezchłopówdo
spółdzielniprodukcyjnych.Niebyłożadnegoaktuprawnegoznoszącegopra-
wowłasnościczłonkówkooperatyw,leczwpraktycetytuływłasnościniemiały
żadnegoznaczenia.Systemkolektywistycznywdrożyłzasadynspołecznego”za-
właszczeniaziemiiśrodkówprodukcji,zespołowąorganizacjępracyorazdogmat
wyższościgospodarstwawielkoobszarowego,przywołująckorzyściekonomii
skali.Tekilkazasadokreślałosposóbplanowegoadministrowaniapaństwowymi
gospodarstwamirolnymiispółdzielniamiprodukcyjnymi,atakżeichcharakte-
rystycznąwielkość.
Następstwemupadkureżimówkomunistycznychbyłazmianasystemóweko-
nomicznychiprzywróceniewłasnościprywatnej,awkonsekwencjimodelkolek-
tywizmuagrarnegozostałzastąpionyprzezinny,dostosowanydoregułgospodarki
rynkowej.Procesdekolektywizacjirolnictwazasadzałsięprzedewszystkimna
prywatyzacjiziemiiśrodkówprodukcji,przyjmującróżneformywzależnościod
kraju(Halamska1998).
Wb.NRDjasnowskazanymwyboremrządufederalnegobyłmodelfaworyzu-
jącyrolnictworodzinne,cobyłopromowaneprzezprzywracaniestabilizacjimakro-
ekonomicznejiwdrażaniereformstrukturalnych.Priorytetempolitycznymstało
sięprzywróceniewłasnościdawnymwłaścicielom.Ustawaoadaptacjirolnictwa
(wwersjiz7czerwca1991r.)przywracałapełnięprawwłasnościwodniesieniudo
całościdóbrniegdyśwłączonychdospółdzielni(Lacquement1996)orazprawnie
narzuciłarestrukturyzacjędawnychspółdzielniprodukcyjnych(Landwirtschaftliche
Produktionsgenossenschaft,LPG),któremiałyprzyjąćstatusrożnegotypuspółek:
spółdzielniprawaprywatnego,spółekzograniczonąodpowiedzialnościączyspółek
akcyjnychalbokomandytowych.Proceduraprywatyzacjimajątkugospodarstw
państwowych(VolkseigenesGut,VEG)wformieichwydzielonychfragmentów
zostałarozpoczętaprzezurządpowierniczy,Treuhandanstalt,awroku1992po-
wierzonaspecjalnejinstytucji(Bodenverwertungs-und-verwaltungsgesellschaft,
BVVG),któraopracowałaprogramnajmuziemijakodługoterminowejdzierżawy,
costwarzałomożliwościjejprzekształcaniawewłasność.
WkrajachEuropyŚrodkowejczłonkomrolniczychspółdzielniproduk-
cyjnychprzywracanopełneprawawłasnościziemiiinnychdóbr,adawni
14
WieśiRolnictwo2(187)/2020
