Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Teorieimetodybadańnadrodziną
1.2.2.Metodyobserwacyjne
Badania obserwacyjne nad interakcjami w obrębie rodziny> ogólnie
rzecz biorąc> obejmują kreowanie sytuacji> w której członkowie rodziny
wchodzą w interakcje> a następnie ocenę i kodowanie ich zachowań. In-
teresujące badacza zachowania można wyodrębnić na wiele różnych spo-
sobów różniących się w zależności od poziomu analizowanej struktury.
Swobodna interakcja> jaka może występować na rodzinnym spacerze po
parku lub w poczekalni (Noller> 1980)> leży po najsłabiej ustrukturyzo-
wanej stronie omawianego aspektu> podczas gdy eksperymenty opierające
się na manipulacji otoczeniem i obserwowaniu jej wpływu na zachowanie
członków rodziny zajmują koniec najsilniej ustrukturyzowany.
Większość obserwacji par lub rodzin polega na tym> że para lub rodzi-
na przychodzi do laboratorium> wchodząc tam w interakcje> które są na-
stępnie filmowane. Temat interakcji może być sprecyzowany przez eks-
perymentatora albo wybrany przez badaną rodzinę. Dodatkowo> właściwa
treść rozmowy niekoniecznie musi stanowić obiekt zainteresowania bada-
czy. Wielu badaczy interakcji bardziej interesuje się zachodzącymi procesa-
mi niż tym> o czym w ich trakcie rodzina rozmawia. Nagrane na wideo
rozmowy mogą być klasyfikowane i kodowane przez członków rodziny>
osoby z zewnątrz lub przez obydwie strony. Ten typ laboratoryjnej obser-
wacji leży gdzieś pomiędzy sytuacją swobodnej interakcji a badaniem
o bardziej eksperymentalnym charakterze> zawierającym pewien element
manipulacji.
Metody obserwacyjne posiadają wiele zalet. Pozwalają na przykład
badającemu oceniać rzeczywiste zachowania jednostek> a nie tylko wyra-
żoną przez te jednostki indywidualną percepcję własnych zachowań.
Oprócz tego> badający jest się w stanie skoncentrować na interesującym
go szczególe określonej interakcji. Z drugiej strony metody obserwacyjne
zawierają wiele wad. Prawdopodobnie najpoważniejszą jest niedostatecz-
ne uzasadnienie przekładalności zachowania laboratoryjnego na rzeczy-
wiste. Skąd bowiem wiadomo> że obserwowane zachowanie jest typowym
zachowaniem danej rodziny w jej codziennych interakcjach? Analiza da-
nych zgromadzonych na drodze obserwacji zazwyczaj opiera się na nie-
wielkiej próbie zachowań zebranej w jednym określonym momencie.
Dodatkowo> ze względu na potrzebę kodowania zachowań> badania ob-
serwacyjne są czasochłonne i bardzo kosztowne.
32
