Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OLudwikuKrzywickimw150.rocznicęurodzin
25
wieleenergii,pomysłowościiodporności,abypokonaćprzeszkody
ibezpiecznierealizowaćzamierzonycel.Niemogłotosprzyjaćsys-
tematycznejpracyisolidnemustudiowaniuantropologii.
FlorianZnanieckiwanaliziepracsocjologicznychKrzywickiego
podkreślałoryginalnedlaautoraujęcieizmiennewczasieznacze-
nieuwarunkowańekonomicznychdlakształtowaniawięzispołecz-
nych.Rolaczynnikówekonomicznychzmieniałasięwkolejnych
ustrojachspołecznych.Wokresiedzikościnprzekształceniaiosta-
tecznyrozkładgrupynastępujepodwpływemprocesówmasowych,
rozprzęgającychjejwięźwewnętrzną”38.Krzywickiwstudiachnad
państwemwokresiebarbarzyństwaiwspołeczeństwachświatacy-
wilizowanegowskazuje,jaksolidarnośćpochodzeniaiwspólnoty
orazkontaktybezpośredniezmieniająsię.Podkreślaznaczenieidei
łączącychgrupyspołeczne.
Gdychodzi[ś]owielkiegrupyświatacywilizowanego,religijne,narodowe,
klasowe,łączącewpoczuciuwspólnejprzynależnościmasyludzi,któreni-
gdyniemogąsięzebraćrazemiprzeżywaćbezpośrednioswojejjaźnizbio-
rowej,tamwystępujejakoczynnikjednościspołecznejidea,ześrodkowują-
capodobnepotrzebyidążeniamaswewspólnymogniskuduchowym39.
Toideanadajejedenkierunekdziałaniomiumożliwiawspółdzia-
łaniedlaurzeczywistnieniawspólnegocelu.Ideaniezastępujebez-
pośredniejstycznościiprzeżyćzbiorowych,alejedopełnia.Ludzie
złączenijednąideą,choćrozproszeniprzestrzennie,gromadząsię
wróżnychlokalnychzrzeszeniach,wspólnotach,czytodoraźnych,
czytrwałych,gdyżłączyjeświadomośćwspólnychcelów,którewy-
rażaidea.Napodstawieideiwytwarzasięściślejszawięź,powstaje
zorganizowanaspołeczność.PiszącoznaczeniubadańL.Krzywic-
kiegonadspołeczeństwaminiższymi,F
.Znanieckizauważał:
Wyprzedziłswójczas.Jeżelisocjologiapójdziewskazanymiprzezeńdrogami,
wówczaskierunek,zajmującysiędziśprocesamimasowymi,porzuciwszy
38FlorianZnaniecki,ZnaczeniebadańL.Krzywickiegonadspołeczeństwaminiż-
szymi[w:]LudwikKrzywicki…,dz.cyt.,s.243.
39Tamże,s.245.
