Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18|PodróżNaczelnikaPaństwaJózefaPiłsudskiegodoRumuniiwewrześniu1922roku
zjednoczonegopaństwanarodowegoiuzyskaniapełnejpolitycznejiekonomicznej
niepodległości”56.
BarierąnadrodzewspółdziałaniaPolaków,CzechówiRumunówokazałysię
jednakcorazmocniejnasilającesiękontrowersjemiędzyprzedstawicielamidwóch
pierwszychnacji.CzesichcieliPolskisłabej,oznikomymznaczeniuwEuropie
Środkowo-Wschodniej.OptowalizascedowaniemśrodkowejiwschodniejGalicji
narzeczRosjilubsfederowanejzniąUkrainy,abywtensposóbstworzyćpomostdo
Rosji,którątraktowalijakoprotektorkęirzeczniczkęnarodówsłowiańskich(wyłą-
czającztejgrupyPolaków)orazichwłasnychdążeńniepodległościowych.Woczy-
wistysposóbkolidowałotozantyrosyjskimnastawieniemPolakóworazichplanami
stworzeniasilnegopaństwawEuropieŚrodkowo-Wschodniej,wktóregogranicach
miałasięznaleźćGalicja.Działaniaczeskieszłynaprzekórplanompowstaniatakie-
gopaństwaorazstworzeniaantyniemieckiejkonstelacjiCzech,PolskiiRumunii.
Politycyczescy,zdaniemdziałaczyKNP,przekonalidoswoichracjiniektórychzo-
rientowanychantyaustriackokonserwatywnychpolitykówrumuńskich(TakeIone-
scu,DimitrieDrdghicescuczyConstantinDiamandi)przebywającychwEuropie
Zachodniej.IchmożliwościoddziaływanianaspołeczeństwoRumuniinieoceniano
jednakzbytwysoko57.
ZnaczniewiększewpływyposiadaławRumuniiPartiaNarodowo-Liberalna.
Wpaździerniku1918r.gen.DumitruIliescu–jedenzbliskichwspółpracowników
jejprzywódcyIonaBrdtianu–dałsiępoznaćjakozwolennikścisłychwięziRu-
muniiiPolski.Wjegoprzekonaniuobakrajełączyłazesobązarównoprzeszłość,
jakiaktualnawspólnotainteresów.Jedenznajważniejszychstanowiłakonieczność
zabezpieczeniasięprzedzaborczościąRosjiiNiemiec.Mogłybyjąneutralizowaćoba
krajezasprawąarmii,którejpotencjałszacowałrumuńskigenerałna5milionów
żołnierzy.Jakoważnąpłaszczyznęwspółdziałaniatraktowałsferęekonomiczną,gdyż
56ReferatM.Seydypt.nSprawaAustriiiruchunarodówprzezniąuciśnionych”wygłoszonynaple-
narnymposiedzeniuKNP26V1918,ArchiwumAktNowych(dalej:AAN).KomitetNarodowy
Polski(dalej:KNP),teczka(dalej:t.)281,karta(dalej:k.)60–64;M.Seyda,Polskanaprzełomiedzie-
jów.Faktyidokumenty.OdzbrojnegowystąpieniaStanówZjednoczonychdokońcawojny,t.II,Po-
znań–Lublin1931,s.341(stądcytat);M.Pułaski,ZdziejówgenezynEuropywersalskiej”.Współpraca
SłowianzachodnichipołudniowychwostatnimetapieIwojnyświatowej,Wrocław1974,passim.
57
ReferatM.Seydypt.nSprawaAustriiiruchunarodówprzezniąuciśnionych”wygłoszonynaple-
narnymposiedzeniuKNP26V1918,AAN,KNP,t.281,k.60–64;notatkaJ.Rozwadowskiego
zrozmowyzgen.D.Iliescuz28X1918,ibidem,t.82,k.20;H.Batowski,RozpadAustro-Węgier
1914–1918.Sprawynarodowościoweidziałaniadyplomatyczne,Kraków1982,s.208–215.
