Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
towałoutrzymanietrwałegopokojuwewnątrzpaństwa.Seniormiał
sprawowaćosobisterządywdzielnicycentralnejzestolicąwKrako-
wieorazzwierzchnictwonaddzielnicamiprzydzielonymiinnymPia-
stom,jakrównieżnadPomorzem,pozostającymwewładaniumiej-
scowychdynastii104.Abyniedopuścićdorozpaduterytoriumpań-
stwanaszeregsamodzielnychpolitycznieksięstwdzielnicowych,sta-
tutniewprowadzałdziedzicznościdzielnicwramachposzczególnych
linii.Książętapiastowscymielibyćtylkoichzarządcamizramienia
seniora.WedługJ.Bieniakadowodzątegodostrzegalnerównież
wPolscecechy,charakterystycznedlastosunkówruskich.Zewzglę-
duwięcnaniewielkąliczbężyjącychPiastówczęstebyływypadkiza-
stępowaniaksiążątdanejzieminamiestnikamispośródmożnowładz-
twa,azakresichwładzynieróżniłsięoduprawnieńprzedstawicieli
dynastii.Dochodziłotakżedowydzielaniadzielnicjeszczezażycia
ojcasprawnymdorządówsynom.Natomiastmałoletniksiążęta(pra-
wiedokońcaXII)bylipomijaniprzynastępstwiepozmarłymojcu105.
Zzachowanychźródełhistorycznychdowiadujemysię,żepo
śmierciBolesławaKrzywoustegotylkotrzechjegosynówotrzymało
10⁴Zob.J.Bieniak,Polskaelita,[w:]SPś,T.2,s.50,53;tenże,StatutKrzywoustego,[w:]Pol-
skadziejecywilizacjiinarodu,T.II,MonarchiaPiastów1038–1399,podred.M.Der-
wicha,A.Żurka,Wrocław2003,s.55.Whistoriografiifunkcjonujetakżeodmienny
poglądourzędniczym,namiestniczymcharakterzewładcówPomorzaGdańskiego,
którywprowadziłdoliteraturyO.Balzer(Genealogia,s.369–374).Ostatniozostałza-
kwestionowanyprzezG.Labudę.Zob.tegoż,Stanowiskoprawno-polityczneksiążąt
PomorzanadwiślańskiegonaprzełomieXIIiXIIIwieku,„ZapiskiHistoryczne”
,T.66,
2001,z.2–3,s.7–37;tenże,CzyksiążętagdańscydynastiiSubisławicówbyliwXIIiwpo-
czątkachXIIIwiekunamiestnikamikrakowskichksiążąt-pryncepsów?„AnnalesAca-
demiaePedagogicaeCracoviensis”Folia21,StudiaHistorica,III,2004,s.17–32.
10sJ.Bieniak,Polskaelita,[w:]SPś,T.2,s.35–48.Badaczodwołującsiędoanalogiizor-
ganizacjiksięstwruskichrozwinąłpropozycjezgłoszonewcześniejprzezJ.Dowiata,
zob.tegoż,Polska–państwemśredniowiecznejEuropy,Warszawa1968,s.223–229.Do
poglądutegokrytycznieustosunkowałsięJ.Wenta,zob.tegoż,Ostróżach„testamen-
tu”BolesławaKrzywoustego,[w:]SPś,T.8,s.87–89.Zadziedzicznościądzielnicwra-
machposzczególnychliniijużod1138r.opowiedziałsięwcześniejT.Wojciechowski,
zob.tegoż,Dalszelosy,s.302,312,aostatnioM.Biniaś-Szkopek,Bolesław,s.48–49.
49
