Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Rozdział1.Pochodzenie,rozwójistatuszjawiska
politicalfiction
powieściamipoliticalfiction,którełączypokrewnatematyka,wszechobecność
spisku,awwarstwieartystycznejszczególnyrodzajfikcji.Łączyjetakże(amoże
przedewszystkim)swoistanarracja,gdzieautorzawierazczytelnikiempakt
referencjalnyopartynagrze,którejzasadniczymelementemjesttechnika
suspensu.Okolicznościfaktycznemieszająsięzfantastycznymi,alesymbioza
międzynimidokonujesięwsposóbtakumiejętny,żeczytelnikniezwracanaten
stanuwagi:poprostuprzyjmujezgóryzaprawdziweto,cooferujemunarrator
(icowznacznymstopniuodróżniapowieśćpoliticalfictionnp.odpowieści
historycznej,gdzierozdziałpostaci/wydarzeńautentycznychodfikcyjnychbywa
częstoewidentny).Kraskawchodzizatempoczęściwpolemikęzpolską
tradycjąfantastykinaukowej(videfazyrozwojuSmuszkiewicza/Kochanowicza
orazMazurkiewicza),twierdzącwprost:
Niezagospodarowaneprzezpoliticalfictionpograniczepolitykiirozrywkizagarnęłaunas
fantastykanaukowa,ichybaznówniemawtymprzypadku.Przecieżnawetdzisiajmożna
spotkaćsięznazywaniemdawnej,wykształconejwlatachosiemdziesiątychfantastyki
socjologicznej,jakinowychpowieścifantastycznychzabarwionychpolityką,wspólnym
mianempoliticalfiction.Prowadzitodoniewątpliwychnieporozumień,alezarazemto
terminologiczneskrzywieniejestwielcesymptomatyczne.Specyficznapolskaodmiana
sciencefictionwistocieprzejęłaunasfunkcjędiagnozowaniawspółczesnejrzeczywistości
politycznejwjęzykukulturymasowej
34
.
AzatemKraskanietylepodważasamfaktuznaniadziełfantastycznych
(podejmującychtematypolityczne)powstałychprzedrokiem1989wPolsceza
przynależącedokręgupoliticalfiction,cozalecaostrożnośćizwracauwagęna
zbytautomatyczneprzypisywaniewłaściwościtychkonwencjidowolnemu
utworowiliterackiemu,którymożezawieraćpewnewątkiwykazującezwiązki
zfantastykąpolityczną,leczwistociemainnąkonstrukcjęnarracyjnączyafiliację
tematyczną,jaknaprzykładpoliticalcrimefiction
35
.
Wyróżnikikonwencji
politicalfiction
Powieściznurtupoliticalfiction,takjakwieleinnychspośródcałegorepertuaru
utworówwspółczesnejkulturypopularnej,wykazująokreślonecechywspólne,
charakterystycznedlatejgrupytematycznej.Dlategostosownejestwskazanie
34
MariuszKraska,Natropieszakala.Gryikonwencjepoliticalfiction,WydawnictwaUni-
wersytetuGdańskiego,Gdańsk2003,s.177.
35
ZaprzykładtejkonwencjimożeposłużyćSforaPawłaSzlachetki,wktórejpojawiająsię
szczątkoweodniesieniadowspółczesnejrzeczywistościpolskiej,m.in.zabójstwokomendanta
głównegopolicjiMarkaSulimy,któregosprawcówniewykrytododziśmimowielokrotnie
przedłużanegośledztwa(ewidentnenawiązaniedośmierciMarkaPapaływ1998r.),oraz
nieprzypadkowepodobieństwonazwiskbohaterów,częstookreślanychjakoczarnecharaktery
(np.ekonomistaLachnal,któregopierwowzoremjestznanylobbystaMarekDochnal).
