Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Władzawykonawczawpaństwiewspółczesnym…
naminadająspecyficznycharakterreżimowipolitycznemu,azaobserwowana
wdługimprocesierozwojupaństwadominacjaorganówwładzyocharakterze
wykonawczymznajdujeswojąkontynuacjęwczasachwspółczesnych.Powsta-
nieparlamentóworazwyodrębnieniesięwładzysądowniczej(orazpróbyokreś-
leniawieluinnychwładz),atakżeprocesydemokratyzacyjneniewpłynęłyna
osłabienieznaczeniawładzywykonawczej.Jejrolanadalpozostajekluczowadla
kierowaniapaństwem.Dlategoteżbadanianadwładząwykonawcząstanowią
jednoznajistotniejszychwyzwań,przedktórymistojąpolitolodzyzajmującysię
systemamipolitycznymi.
KlasyfikacjaautorstwaPippyNorriszostałaopracowananapodstawiekon-
stytucyjnychwyznacznikówdotyczącychstrukturywewnętrznejegzekutywy,
sposobówobsadzaniajejorganów,atakżeokreśleniaczasuprzyznanychimpeł-
nomocnictw.Pozwalaonaokreślićpodmiotytworząceegzekutywę,jakrównież
zwrócićuwagęnamożliwyrozkładwpływówwchodzącychwjejskładorga-
nów.Klasyfikacjatanawiązujedopodejściametodologicznegozwanegoinsty-
tucjonalizmem,któryzostałprzezKlausavonBeymegonazwany:„dziadkiem
naukiopolityce”20.Koncentrujesięonnaformalnychzałożeniachdotyczących
rządzenia,znajdującychswojeodzwierciedleniewnormachprawnych.Wtym
sensiedajeonmożliwośćokreśleniaswoistegomodelu,woparciuoktórywinna
funkcjonowaćwładzawykonawcza.
Zdotychczasowychustaleńwynika,żewsferęsprawowaniawładzystano-
wiącądomenęegzekutywyzaangażowanychjestwieleorganówinadającychim
określonąspecyfikęludzi.Wzwiązkuztymważnejestwskazanietychpod-
miotówwewnątrzwładzywykonawczej,którychzasadniczymzadaniemjestin-
tegrowaniepolitykirządowej,czyteżodgrywanieroliarbitrarozstrzygającego
sporypomiędzyróżnymiaktoramitworzącymiegzekutywę.Chodzizatemozi-
dentyfikowanietego,conazywanejestnrdzeniemegzekutywy”21.Wodniesie-
niudomonistycznychmodeliwładzywykonawczejsprawaniejestnadmiernie
skomplikowana.Wprzypadkurządówmonarchicznych,czyrepublikprezydenc-
kich(nawiązującdoklasyfikacjiPippyNorris),tymcentrumjestjednoosobowy
organ:monarchalubprezydent.Wokółnichfunkcjonujewprawdziewęższelub
szerszegronoosób,którejednakpełniąconajwyżejroledoradcze.Ichwpływna
podejmowaniedecyzjimożebyćwprawdzieznaczący,aletojestjużuzależnione
odbehawioralnychaspektówprzywództwapolitycznego.Niezmieniatofaktu,
żenrdzeniemegzekutywy”pozostajemonarchabądźprezydent.Sytuacjanieco
komplikujesięwprzypadkureżimówwojskowych,gdyżwnichkluczowarola
możeprzypaśćjednemuznajwyższychoficerówlubdecyzjemogąbyćpodej-
20Cyt.za:K.vonBeyme:InstitutionalEngineeringandTransitiontoDemocracy.In:De-
mocraticConsolidationinEasternEurope.Vol.1:InstitutionalEngineering.Ed.J.Zielonka.New
York2001,s.3.
21R.A.W.Rhodes:FromPrimeMinisterialPowertoCoreExecutive.In:PrimeMinister,Ca-
binetandCoreExecutive.Eds.R.A.W.Rhodes,P.Dunleavy.London1995,s.12.
21
