Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rolaworganizmie
Sódnależydomakroelementów.Organizmczłowiekazawieraokoło105gsodu,tj.ok.4567
mmol.Znaczneilościtegopierwiastkaznajdująsięwpłynachustrojowych,głównie
wpozakomórkowym,podobniejakwosoczukrwi.Worganizmieczłowiekasódwystępujewraz
zanionami,przedewszystkim:chlorkowymorazwodorowęglanowym,któryjestniezbędny
wregulacjirównowagikwasowo-zasadowej.Ztkaneknajbogatszewsódsąskóraikości.Sód
występujerównieżwsokutrzustkowymijelitowym.
Sódodgrywapodstawowąrolęw:
•regulacjigospodarkiwodnejorganizmu,
•utrzymaniuciśnieniaosmotycznegopłynówustrojowych,
•zobojętnianiuresztkwasowychpowstającychpodczasprzemianymaterii,
•zachowaniuprawidłowejpobudliwościmięśniiprzepuszczalnościbłonkomórkowych(wraz
zpotasem).
Stężeniesoduwosoczukrwiwynosi135-145mmol/L,awmoczuok.80mmol/L.Spadekstężenia
soduwekrwiponiżej135mmol/Lokreślanyjestjakohiponatremia,awzrostpowyżej148mmol/L
hipernatremia.Bardzorzadkowystępujehiponatremiaprowadzącanazasadzieosmozydoobrzęku
komórek,możedoniejdojśćprzezskrajneodwodnienienp.umaratończykówczyosóbnadużywa-
jącychśrodkówodwadniającychczyprzeczyszczających.Niedobórsoduspowodowanynadmierną
aktywnościąwazopresynymożeteżprowadzićdohiponatremii.
Znajomośćzawartościsoduwproduktachspożywczychjestszczególnieważnazewzględunafakt,
iżjegonadmiernespożyciemawpływnazatrzymaniewodyworganizmieczłowieka,coskutkować
możeobrzękamiorazrozwojemnadciśnieniatętniczego.Nadmiarsoduzwiększawydalaniewapnia
zmoczem,sprzyjająctymsamympowstawaniuujemnegobilansuwapniowegoizwiększeniu
zagrożeniaosteoporozą,zwiększateżryzykopowstawaniarakażołądka(uszkadzabłonęśluzową)
iudarówmózgu(powiązanepośrednioznadciśnieniem/niedociśnieniemkrwi).
Zewzględunato,żesódjestantagonistąpotasuobapierwiastkimusząwystępowaćworganizmie
człowiekawokreślonychproporcjach,acozatymidzieichstosunekstężeńwpokarmie(Na:K)
powinienwynosić1:1,7.Należyzwrócićuwagęnafakt,żezarównopotasjakisódsąwydalane
zorganizmutakżezpotem,astratytepodczasdużegowysiłkufizycznegomogąbyćznaczne.Ko-
niecznejestwówczasuzupełnianieubytkówwodyiskładnikówmineralnychpoprzezpodaniepre-
paratówzawierającychteminerały.
Niedobórsoduuzwierzątpowodujezaburzeniepobudliwościkomórekzewzględunazanikanie
różnicypotencjałówbłonowych.Uroślinodgrywaniewielkąrolę,ponieważdominującyjestpotas,
któryodpowiadazapotencjałosmotycznyiturgorwkomórkachroślin.Sódmaznaczeniedla
słonorośliczyliroślinrosnącychnp.naskałach,uktórychwystępujewsokukomórkowymwewło-
16
