Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTRONĘIMPERIUM
25
Duce),wzmacniacoprawdajegopozycjęosobistą,alenietowarzyszyjejjasne
określenieodpowiedzialnościiniechronigoodkrytykizestronyarmii23.
ZkoleigenerałAlbertoBonzani,szefSztabuGłównegoWojskLądowych,
troszczyłsięprzedewszystkimopozycjęWłochwEuropie.Zniewielkimwięc
entuzjazmempatrzyłnawojnęzEtiopią,któraosłabiałafronteuropejski,nie-
mniejwzywałteżdonieodcinaniagoodjejorganizacjiikierownictwa,utrzy-
mując,żewymagaćonabędziesiłiśrodkówdużowiększychniżtowynikało
zplanówDeBono,któregoawanturnictwoujawniałbezogródek.Wewrześniu
1933rokuMussolinipozbyłsięministrawojnygenerałaGazzeryiosobiście
przejąłodpowiedzialnośćzatenresort,faktyczniejednakprzekazująckierow-
nictwopodsekretarzowistanugenerałowiBaistrocchiemu,jednemuzniewie-
luwysokichrangągenerałów,którymiałlegitymacjęfaszystowską,cojednak
nieliczyłosiętakbardzo(wszyscyjegokoledzybezproblemuzaakceptowali
reżimiDuce)jakjegonajwiększadyspozycyjnośćwwypełnianiużyczeńwo-
dza.TakżeBonzani,któryzbytostrobroniłswojejpozycjiipriorytetupolityki
europejskiej,zostałzwolnionywewrześniu1934roku,wefekcieBaistrocchi
zostałobciążonypodwójnąfunkcją:podsekretarzastanuwMinisterstwie
WojnyzobowiązkamiministraorazszefaSztabuGłównegoWojskLądowych
(dużaczęśćzadańprzeszłanajegozastępcę,Parianiego),cospowodowało,że
wrywalizacjiokierownictwoprzygotowańwybrałraczejstaniezboku24.
InnymuczestnikiemdebatybyłmarszałekPietroBadoglio,któryjakoszefSzta-
buNajwyższegobyłnajważniejsząwładząwwojsku.Jegokompetencjenieobej-
mowałyjednakdowodzeniasiłamizbrojnymianiichniezbędnejkoordynacji,był
23EmilioDeBono,urodzonywroku1866,oficerbersalierów,wczasieWielkiejWojnydoszedłdo
stanowiskadowódcykorpusuarmijnego.Zmuszonydoopuszczeniasłużbywroku1920zpowodu
niezbędnejredukcjiliczbyoficerówwyższychstopni.Fakt,żewroku1922byłnajstarszymstopniem
generałem,któryprzystąpiłdoruchufaszystowskiego,ułatwiłmubłyskotliwąkarieręczłonkaelity:
jedenzczterechprzywódcówmarszunaRzym,pierwszyprzywódcamilicjiorazkomendantpolicji
wpierwszymrządzieMussoliniegozwolnionywroku1924wkonsekwencjizabójstwaMatteottiego
[GiacomoMatteotti(1885-1924)–włoskiantyfaszysta,jegozamordowanieprzezfaszystowskiebo-
jówkizachwiałorządemMussoliniego–przyp.tłum.],gubernatorTrypolitaniiwlatach1925-28,
podsekretarzstanuwMinisterstwieds.Kolonii,apóźniejodroku1929minister.Wysokieszarże
warmiinielubiłyupowracającychkoni”,czyligenerałów,którzyrobilikarierępolityczną,niemniej
niemoglikontestowaćgojakokierującegowojnąwAfryceWschodniej,ponieważnawetjeśliod-
szedłjużzwojska,toosiągnąłtamstopieńgenerałaarmii(generaledesignatod’armata).
24BonzaniwspółpracowałjużściślezMussolinimwlatach1924-26jakowicekomisarz,apotem
podsekretarzstanuwMinisterstwieLotnictwa,czylipraktycznieodpowiedzialnyzatennowyro-
dzajsiłzbrojnych(komisarzem,apóźniejministrembyłDuce),skuteczniegoreorganizując.Wtym
charakterzenapisałdoMussoliniegowmarcu1925roku:ujeśliniemamlegitymacjifaszystowskiej,
takjakniemamżadnejinnejpartiizpowodumojegostatusuoficeraarmiikrólewskiejorazmoral-
nychobowiązków,któreztegowypływają,tojednakzawszesympatyzowałemzeszlachetnymiide-
ałami,kuktórymkierujesięfaszyzm,inicniejestdlamnieboleśniejszeniżbyćpostrzeganymjako
elementjemuprzeciwny”(patrzG.Rochat,ItaloBalboaviatoreeministrodell’aeronautica,Ferrara
1979,s.30-31).Jegoabsolutnanieudolnośćwrelacjachzopiniąpublicznąorazwprowadzeniupro-
pagandylotniczejspowodowałazastąpieniegowroku1926przezmłodegodziałaczaBalbo.Rów-
nieżjakoszefSztabuGłównegoWojskLądowych(1929-34)Bonzanicieszyłsięautorytetemisza-
cunkiem,alewciążbyłapolityczny.Baistrocchibyłdużobardziejotwartynanowoczesnośćiwyma-
ganiaMussoliniego.
