Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BartoszKruszyński
100latswojegopaństwa.Wedługszacunkowychdanychtylkowwojskach
państwzaborczychsłużyłoichblisko3,5mln.Percepcjiwymykasięrówno-
legleichsłużbatakżewsiłachzbrojnychFrancjiiUSA
3.Zatemniemaprze-
sadywczęstostawianejtezie,żedlaPolakówwalkitemiałyczęstocharakter
bratobójczy,zgodnieztakujmującymisłowamiwierszapt.Ta,coniezginęła
autorstwaEdwardaSłońskiego:
Rozdzieliłnas,mójbracie.
Złylositrzymastraż-
Wdwóchwrogichsobieszańcach
Patrzymyśmierciwtwarz.
Wokopachpełnychjęku,
Wsłuchaniwarmathuk,
Jawrógtwój,tymójwróg
Stoimynawprostsiebie-
4.
PonieważPolacyjakoobywateleNiemiec,RosjiczyAustro-Węgier
dowojskzaborczychzostalizmobilizowaniiwalczylizanobcąsprawę”
,
wojnatamiaładlanichodsamegopoczątkuobcycharakter.Zauchylanie
sięodwojennejsłużbygroziłysurowekary,więcniechcielinarażaćsiebie
orazswoichrodzin.Wwiększościprzypadkówgodzilisięzatemzeswoją
dolą,walczyli,odnosiliranyiginęli,wobcymmundurzenaobcejziemi.
Wielepolskichrodzinniemogłonawetpochowaćswoichbliskichidodnia
dzisiejszegoniedowiedziałosięomiejscuichwiecznegospoczynku.
3
Wewrześniu2019rokupodczasmoichbadańterenowychweFrancjiustaliłem,
żenacmentarzuwojennymSt.MihielAmericanCemeterywLotaryngii(zloka-
lizowanymwpobliżumiastaThiaucourt)wśródpochowanychtam4153żoł-
nierzyzdywizjiUSAznajdujesięwielużołnierzypolskiegopochodzenia.Byli
toprzedstawicieleamerykańskiejPoloniizmobilizowanidoAmerykańskich
SiłEkspedycyjnychwlatach1916-1917.Spoczywającynatymcmentarzużoł-
nierze,wwiększości,poleglipodczasbitwyowystępSaintMihielod12do
15września1918r.Amerykańskiedywizjepodczastejoperacjirozgromiły
m.in.niemiecką(poznańską)10.DywizjęPiechoty.Wtejbitwieiwtymprzy-
padkuPolacywalczylipostronieamerykańskiejiniemieckiej.B.Kruszyński,
CombatOperationsoftheGerman10thInfantryDivisionontheWesternFront
ofWorldWarIin1918,nВ.йсько;о-науко;ий;.сник”
,30/2018,s.149-164;
Więcejnatemattejbitwypatrz:DonaldA.Carter,St.Mihiel12-16September
1918,CenterofMilitaryHistoryUnitedStatesArmy:Washington,D.C.,2018.
4
EdwardSłoński,Taconiezginęła,[w:]nTygodnikIlustrowany”
,nr40,3.10.1914r.,s.689.
6
